مجازات قانونی برای صاحبان پلاک‌های مسروقه

به گزارش خبرنگار حقوقی و قضایی ، آنچه که مانند سرقت اتومبیل بسیار اتفاق می‌افتد، سرقت پلاک ماشین است. به عبارتی دیگر عده‌ای از سارقین فقط پلاک‌های اتومبیل را سرقت می‌کنند و با تعویض این پلاک‌ها اقدام به انجام اعمال خلاف خود می‌کنند. این در حالی است که سرقت پلاک برای سارقان بسیار مقرون به صرفه تر و کم خطرتر از سرقت خود ماشین خواهد بود. چه اینکه در صورت دستگیری مجازات سرقت اتومبیل مشمول آنها نخواهد شد، زیرا این افراد معمولاً با اتومبیل‌های غیر مسروقه ولی با پلاک سرقتی متعلق به دیگری اعمال خلاف قانون خود را انجام می‌دهند.

این اتفاق در حالی می‌افتد که ممکن است مالکین اتومبیل‌ها بنا به دلایلی این اتفاق را گزارش نمی‌دهند، که این امر خود زمینه ساز وقوع بسیاری جرایم دیگر می‌باشد. از همین روی و به منظور جلوگیری و پیشگیری از وقوع جرایم، قانونگذار مجازات‌هایی را برای صاحبان پلاک‌های مسروقه در صورت عدم اطلاع و گزارش به نیروی انتظامی درنظر گرفته است.

 مطابق ماده 722 از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی باید بیان داشت:

چنانچه وسیله موتوری یا پلاک آن سرقت یا مفقود شود، شخصی که وسیله در اختیار یا تصرف او بوده است اعم از آنکه مالک بوده یا نبوده پس از اطلاع مکلف است بلافاصله مراتب را به نزدیکترین مرکز نیروی انتظامی اعلام کند، متخلف از این ماده به جزای نقدی از پانصد هزار تا یک میلیون ریال محکوم خواهد شد.

در خصوص این ماده نکاتی را به اختصار بیان می‌نماییم:

1) تکلیف مقرر مبنی بر اعلام سرقت، علاوه بر مالک بر عهده دارنده وسیله نقلیه نیز خواهد بود. چه اینکه در بسیاری موارد سند به نام دیگری است، اما اتومبیل دست شخص دیگری می باشد. به طور مثال صاحب ماشین اتومبیل خود را به شخصی می دهد تا وی روی آن کار نماید و ماهانه مبلغی را به مالک اصلی اتومبیل بپردازد. بنابراین در صورت سرقت اتومبیل یا پلاک آن چنین دارنده ای نیز همانند مالک اتومبیل مکلف به اعلام این امر به نیروی انتظامی خواهد بود.

2) تکلیف مقرر مبنی بر اعلام سرقت، علاوه بر سرقت اتومبیل شامل سرقت پلاک اتومبیل نیز خواهد بود. بنابراین چنانچه به جای سرقت ماشین، پلاک آن به سرقت رود باز هم دارنده وسیله نقلیه یا مالک آن مکلف به اعلام این موضوع به مراجع قانونی می باشند.

3) مجازات جزای نقدی مقرر در ماده فوق، مانع از مطالبه خسارت و تحقق مسئولیت مدنی مالک یا دارنده وسیله نقلیه در صورت عدم اطلاع سرقت ماشین یا پلاک وسیله نقلیه نخواهد بود. بنابراین چنانچه در اثر سرقت اتومبیل مالک یا دارنده وسیله نقلیه این موضوع را اعلام ننمایند و در اثر این کوتاهی، سارقی مدت‌ها به اعمال خلاف قانون خود با پلاک یا ماشین مسروقه بپردازد، و از این رهگذر خساراتی را به بار آورد، مالک یا دارنده علاوه بر مسئولیت کیفری، ممکن است مسئولیت به جبران خسارات وارده بر اشخاص را نیز داشته باشند، ولو آنکه قانونگذار بدان اشاره ای ننموده باشد.

یاسر میرزا جعفری نویسنده و حقوقدان