زبان فارسی در "افغانستان" با چالش‌های بزرگی دست و پنجه نرم می‌کند

به گزارش سرویس بین الملل داوود مرادیان استاد دانشگاه کابل و رئیس مرکز مطالعات استراتژیک افغانستان، در نشست بین‌المللی زبان فارسی و چالش‌های فراروی آن ضمن اشاره به وضعیت امروز زبان فارسی در افغانستان، افزود: یکی از چالش‌های بزرگ زبان فارسی در افغانستان، فارسی ستیزی است به طوری که اگر ما در محفل‌های علمی از برخی واژه‌های فارسی (مانند «دانشگاه») استفاده کنیم، دچار 9 ماه محرومیت خواهیم شد.
 
وی اضافه کرد: مقام معظم رهبری فرموده‌اند که مردم شبه قاره به زبان فارسی عشق می‌ورزند و در همین جهت می‌خواهم بگویم که عشق به زبان فارسی در کوچه‌های افغانستان موج می‌زند؛ حتی قهرمان ملّی افغانستان، احمد شاه مسعود، بسیار به شعر حافظ عشق می‌ورزید و شب قبل از شهادتش، شعر حافظ خوانده بود.
 
مرادیان ادامه داد: با وجود کارهایی که جمهوری اسلامی ایران برای زبان فارسی انجام داده، در حوزهٔ ژئوپولیتیکِ زبان فارسی، کار کمی صورت گرفته، که با بهره‌گیری از این قابلیت می‌توان بین فرهنگ‌ها و قومیت‌های فارسی زبان، پیوند بیش تری برقرار کرد.
 
وی افزود: امیدوارم با گردهمایی‌های این چنینی که با حضور ادبیان و دیپلمات‌های فارسی زبان برگزار می‌شود، بتوانیم همگرایی بین فارسی زبانان را افزایش دهیم.
 
این استاد دانشگاه کابل، در ادامه 7 چالش اساسی که زبان فارسی در افغانستان با آنها رو به رو است را این طور برشمرد: نخستین چالش ما در افغانستان، دست و پنجه کردن نیمی از جامعه افغانستان با بی سوادی و کم سوادی است. دیگر اینکه آموزگاری زبان فارسی در افغانستان ظرفیت اندکی دارد.
 
وی افزود: سومین چالش ما، گسترش رسانه‌های اجتماعی و استفاده نسل جوان از خط فینگلیش است. چالش بعدی، گسترش زبان انگلیسی و تلاش‌هایی است که صورت می‌گیرد تا انگلیسی زبان علمی و رسمی افغانستان شود. فارسی ستیزی دیگر چالش بزرگ ما است؛ به طوری که اگر ما در محفل‌های علمی از برخی واژه‌های فارسی (مانند «دانشگاه») استفاده کنیم، دچار 9 ماه محرومیت خواهیم شد.
 
مرادیان گفت: یکی دیگر از این چالش‌های جدّی، انحصارطلبی تهران است؛ تهران، خواسته یا ناخواسته زبان فارسی را تبدیل کرده به زبان ملّی ایران که این، موجب شده زبان یک حوزه تمدنی بزرگ، تبدیل شود به زبان ملّی قلمرو جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران. در همین باره، نجیب بابر، شاعر افغانستان گفته است که «پارسی زبانان افغانستان از 2 برادر بزرگ خود رنج می‌برند؛ یکی پشتون‌ها، که فارسی ستیزی می‌کنند و دیگر، ایرانیان که زبان فارسی را تنها از آنِ خود می‌دانند.
 
وی گفت: چالش هفتم نیز این است که ما در افغانستان از دیگر فارسی زبانان بی‌خبر هستیم؛ چرا که فارسی زبانان تبدیل شده‌اند به جزیره‌هایی پراکنده و دور از هم. امروز در سمرقند، صحبت کردن به زبان فارسی جرم است و بسیاری در ایران شاید ندانند که در ازبکستان به فارسی زبانان چه می‌گذرد.
 
مرادیان افزود: باید در کنار یکدیگر، ما فارسی زبانان منشورهای اخلاقی - سیاسی تدوین کنیم که در آن، بر رابطهٔ بین ایرانیان، افغانتسان‌ها و تاجیکان با یکدیگر تأکید شده باشد.
 
ایرنا با انتشار این خبر نوشت: در این نشست، برخی صاحب نظران حوزهٔ زبان و ادبیات فارسی، همچون علی اشرف صادقی، ولادیمیر ایوانف، هژیر تهرانی و ... حضور داشتند.
 
/