مشارکت 220 عراقی در یگان زرهی سپاه/ تصمیم حسن باقری بود که اسرای عراقی را پناهنده اعلام کنیم

بخش دوم این گفت‌وگو به مسائل مهمی از جمله "نحوه مواجهه ایران با اسرا و پناهنگان عراقی"، "هدف صدام از اعلام آتش بس" و همچنین "نقش خانواده باقری در دفاع مقدس" پرداخته است که در ادامه آن را می خوانیم:

سردار جعفری: ما باید این را بدانیم که هر کاری که می کردیم صدام علیه ما جنگ را آغاز می کرد؛ صدام قدرت طلب بود؛ او می خواست خوزستان را تصرف کند و از این طریق بر خلیج فارس سیطره پیدا کند و از این طریق به ژاندارم منطقه تبدیل شود؛ صدام حیوان درنده ای بود که ما هر کاری که می کردیم تاثیری نداشت و او جنگ را آغاز می کرد؛ با روحیاتی که از صدام سراغ داریم نباید بگوییم که با مذاکره صدام از حمله به ایران منصرف می شد.

سردار جعفری: 22 خرداد سال 61 و تنها چند روز بعد از آزادسازی خرمشهر، صدام آتش بس یکطرفه صادر کرد و گفت که هیچ گلوله ای شلیک نمی کنیم و به مرزها برمی گردیم؛ عقب نشینی هایی را هم انجام داد؛ و ما که تا روزهای گذشته به دلیل آمادگی قناصه های عراقی، پشت خاکریز نمی توانستیم سرمان را بالا بیاوریم، آن روزها به سادگی در کنار خاکریزها قدم می زدیم و حتی عراقی ها را روبروی خودمان می دیدیم و کاری به هم نداشتیم. تحلیل ما این بود که صدام در این مدت استحکامات دفاعی خودش را قوی کرد و بعد از 15 روز دو مرتبه جتگ را به راه انداخت.

سردار جعفری: بله صحت دارد؛ شهید حسن باقری آمد و گفت که پناهنده های عراقی را اسیر اعلام کنیم؛ چراکه اگر اعلام می شد فردی به ایران پناهنده شده خانواده وی تحت فشارهای شدیدی در عراق قرار می گرفت؛ به عنوان مثال در عملیات فتح المبین 400 عراقی به ایران پناهنده شدند و ما آنها را اسیر اعلام کردیم.

من به مطالعه اسناد به دست آمده از سوی عراقی بسیار علاقمند بودم، در بخشی از این اسناد در آن زمان آمده بود که پدیده هایی در ارتش عراق وجود دارد؛ یکی از آن پدیده ها "فرار" بود به خصوص فرار به کردستان؛ دیگری "پناهندگی" بود که خیلی از اسرا به ایران پناهنده می شدند؛ همچنین پدیده "دروغگویی" نیز در ارتش عراق وجود داشت که فرماندهان به صدام راست ماوقع را نمی گفتند.

در آن زمان شهید حسن باقری که مسئول اطلاعات و عملیات جنگ بود، از همان ابتدای جنگ بر روی این مسائل تمرکز کرد و در خصوص نحوه برخورد با اسرا و پناهندگان عراقی تصمیم گیری کرد؛ ایشان معتقد بود ما باید از کشتار عراقی ها اجتناب کرده و آنها را برای آینده انقلاب اسلامی عراق به سمت خودمان جذب کنیم؛ این استراتژی به سرعت در تمام طرح های نیروهای مسلح ما به کار گرفته شد.

برخلاف شایعات رسانه های عراقی در خصوص آمار بالای کشته هایشان در جنگ با ایران، حقیقت آن بود که کشته های عراقی شاید یک چهارم اسرای آنها بودند؛ صدام اعلام کرده بود هر شخصی که برای پناهندگی به سمت ایران برود، از پشت او را بزنید و سرش را بیاوردید و ارشدیت بگیرید.

سردار جعفری: پناهنده های عراقی همکاری خوب و قابل قبولی با ما داشتند؛ در یگان زرهی سپاه که مسئولیت آن با من بود، 220 عراقی داشتیم که برای ما همه کار می کردند و حتی برخی از آنها به مقام شهادت نیز رسیدند.

شهید باقری کمپی به نام مبارزان در اهواز درست کرد که افسران ارتش عراق در آنجا نگهداری می شدند؛ شهید باقری به سراغ آنها می رفت و ساعت ها با آنها بحث می کرد، حرف می زد و بازی جنگ می کرد و شیوه ها و تاکتیک های جنگی آنها را بررسی می کرد.

جمهوری اسلامی از اسرای عراقی به عنوان یک امتیاز بهره برداری کرد، برخلاف اسرای ما که در آن سو مورد شکنجه و آزار و اذیت قرار می گرفتند، در کمپ های ایران، اسرای عراقی راحت بودند؛ البته ما بهره برداری های فراوانی را از این اسرا انجام دادیم و حتی سپاه بدر که الان عراق را اداره می کند، توسط ما ایجاد شده است.

سردار جعفری: تمام خانواده شهید باقری در جنگ حضور داشتند؛ پدر خانواده در جنگ و برخی از عملیات ها مثل فتح المبین حضور داشتند، مادر خانواده در اهواز بودند، حسن باقری فرمانده قرارگاه نصر بود، محمد باقری مسئول اطلاعات قرارگاه فتح بود؛ احمد باقری هم با وجود سن کمش در جنگ حضور داشت، داماد خانواده به نام آقای شیرازی در جنگ حضور داشت و همسر شهید باقری هم مسئول بسیج اهواز بودند و در صحنه جنگ حضور داشتند.

در خصوص سرلشکر باقری باید بگویم که سرلشکر رحیم صفوی در عملیات فتح المبین، ایشان را به عنوان مسئول اطلاعات قرارگاه فتح انتخاب کرد؛ در سوی دیگر شهید زین الدین مسئول اطلاعات قرارگاه نصر و در کنار شهید حسن باقری بود و در این سو محمد باقری به عنوان مسئول اطلاعات قرارگاه فتح و در کنار سرلشکر رحیم صفوی حضور داشت؛ 

سرلشکر باقری نقش بسیار موثری در موفقیت عملیات والفجر 8 و عبور از اروندرود داشتند. 

سردار جعفری: در روزهای آغاز انقلاب شهید صیاد شیرازی در اصفهان و در جلسه شورای امنیت شهر، خبر پیدا می کند که در کردستان اوضاع بهم ریخته؛ قرار می شود که ایشان و آقای رحیم صفوی به کردستان بروند و اوضاع را بررسی کنند؛ این بررسی کردن آنها با ماندنشان در کردستان همراه می شود؛ عزیمت شهید صیاد شیرازی به کردستان سبب شد ایشان با سپاهی ها همکاری تنگاتنگی داشته باشند.

زمانیکه ما در کردستان با شهید صیاد شیرازی برخورد داشتیم ایشان "سرهنگ 2" بودند؛ شهید صیاد شیرازی روحیات انقلابی بسیار زیادی داشت؛ وقتیکه شهید صیاد شیرازی به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش انتخاب شد، خیلی با سپاه نزدیک شد و حقیقتا ارتش را در عملیات ها احیا کرد.

شهید صیاد شیرازی اصلا اهل داشتن محافظ نبود؛ با خانواده اش برای خرید به فروشگاه اتکا می آمد؛ با ماشین شخصی اش تردد می کرد. گرچه کمی نگران بودیم، اما هیچگاه تصور نمی کردیم که منافقین ایشان را ترور کنند.

سردار جعفری: متاسفانه ما در تمام پوسترها و عکسهایمان تنها تصاویر فرماندهان را می بینیم و کمتر از بسیجیان با شهامت‌مان یاد می کنیم؛ قطعا اگر حضور داوطلبانه بسیجیان نبود، ما نمی توانستیم شهرهای اشغال شده کشورمان را آزاد کنیم؛ از مجموع دو میلیون نفر نیروی مردمی رزمنده در دفاع مقدس که در قالب بسیجی به مرزهای کشور آمده بودند، بیش از 174 هزار نفر به مقام والای شهادت رسیدند.

یقینا اگر بسیجیان نبودند سرنوشت جنگ به گونه دیگری رقم می خورد.