دیپلمات: تنشها همکاری آمریکا و روسیه در "افغانستان" را کاهش میدهد
احمدبلال خلیل کارشناس مسائل سیاسی در یادداشتی برای دیپلمات نوشت: کابل متحد آمریکا بوده و شدیداً به کمک واشنگتن وابسته است، و با افزایش تنشها در روابط ایالات متحده – روسیه، امکان همکاری آنها در افغانستان کاهش مییابد.
خبرگزاری میزان -
به گزارش سرویس بین الملل احمدبلال خلیل کارشناس مسائل سیاسی در یادداشتی برای دیپلمات نوشت: اوضاع در سوریه به دلیل سیاست مداخله دولت ترامپ به سرعت در حال تغییر است. مسکو حمله اخیر ایالات متحده به سوریه را یک صدمه قابل توجه به روابط روسیه-ایالات متحده خواند و از این رو، همکاری با ایالات متحده در سوریه را به حالت تعلیق درآورد.
در ادامه این یادداشت آمده است: دولت افغانستان که متحد آمریکا بوده و شدیدا به کمک واشنگتن وابسته است، از این وضعیت دچار آشفتگی شده است. با افزایش تنشها در روابط ایالات متحده – روسیه، امکان همکاری آنها در افغانستان کاهش مییابد. همچنین شانسی وجود دارد که مسکو در عوض، روابط خود را با طالبان تقویت خواهد کرد. اگر این اتفاق بیافتد، نشانه هشدار دهنده برای دولت وحدت ملی در افغانستان خواهد بود و احتمالا بازی در چشمانداز سیاسی افغانستان را تغییر خواهد داد.
با اینحال، پس از حملات هوایی اخیر ایالات متحده، این اولینباری نیست که جنگ شش ساله سوریه بر افغانستان تاثیر گذاشته است. در دوره پس از بیداری اسلامی، افغانهای اسلامگرا، بهویژه جوانان، از سوریه اعلام حمایت کرده و رئیسجمهور بشار الاسد را به خاطر سیاستهایش محکوم کردند. این افغانهای اسلامگرا نه تنها از رسانههای اجتماعی استفاده کردند بلکه با تظاهرات در خیابانها اسد را محکوم کردند.
حامد کرزی، رییسجمهور پیشین افغانستان، برخلاف این تظاهراتها، تلاش کرد از کارت سوریه برای ابراز نارضایتی از واشنگتن و باراک اوباما، رییسجمهور آن زمان آمریکا، بر سر مسایل متعدد از جمله فساد، حملات شبانه، زندانهای آمریکا در افغانستان و تلفات غیرنظامیان استفاده کند. کرزی در واقع پیروزی قاطع اسد در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۳ را به او تبریک گفت.
خلیل مینویسد: جدای از این ارتباطات غیرمستقیم با جنگ سوریه، وقتی گروههایی از افغانستان به سوریه رفتند تا در کنار اسد بجنگند، افغانها بهصورت مستقیم درگیر جنگ داخلی سوریه شدند. حضور گروههایی از افغانستان در سوریه یک حقیقت است و توسط اکثریت رسانههای جهان بهصورت منظم گزارش داده شده است.
هرچند تعداد دقیق افغانهایی که در سوریه میجنگند مشخص نیست، الجزیره برآورد میکند که حدود ۲۰۰۰۰ هزار تن از افغانستانیها در سوریه وجود دارند.
حضور جنگجویان افغانستان در سوریه میتواند بهطور چشمگیری به روابط مردم-با-مردم بین افغانستان و کشورهای عربی آسیب بزند و در نتیجه از قدرت نرم افغانستان بکاهد. علاوه براین، بازگشت این جنگجویان به افغانستان قطعا بر اوضاع امنیتی این کشور و همچنین روابط قومی و فرقه تاثیر خواهد گذاشت. این برای دولت افغانستان یک گرایش نگرانکننده خواهد بود.
علاوه بر این، ارتباط بین داعش و دیگر گروههای اسلامگرا که در افغانستان گروههای وابسته دارند نیز بر جنگ دولت افغانستان با تروریسم اثر خواهد گذاشت. همچنین امکانی وجود دارد که در موارد اضطراری افراد داعش به افغانستان خواهند آمد، جایی که شاخه ولایت خراسان دولت اسلامی و طالبان مناطق زیادی را تصرف کردند.
سطح روابط روسیه – ایالات متحده، از زمانی که روسیه در سال ۲۰۰۸ به گرجستان تجاوز کرد، روند نزولی داشته و به کشمکش بین مسکو و واشنگتن در شرق میانه، اروپای شرقی و افغانستان منجر شده است. در سال ۲۰۱۶، ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، از همکاری با ایالات متحده در افغانستان عقب کشید.
این کارشناس مسائل سیاسی مینویسد: یک سال بعد، ضمیر دیدگاهش را تغییر داد و در عوض از سرگیری همکاری با ایالات متحده در افغانستان را پیشنهاد داد. این ابهام و عدم اطمینان در سیاست روسیه به همکاری یا عدم همکاری با ایالات متحده و ناتو در افغانستان محدود نیست، بلکه میتواند در سروکار داشتن روسیه با حکومت افغانستان و طالبان نیز مشاهده شود.
این سردرگمی و ابهام در اظهارات کابلوف در مورد روابط مسکو با طالبان و نگرانیهای آنها و در مورد حضور نظامیایالات متحده در افغانستان انعکاس یافته است.
روسها سال گذشته مکانیسم جدیدی را در مورد افغانستان آغاز کردند و انتظار میرود که سومین نشست آن در اواسط آوریل برگزار شود. هرچند مسکو ایالات متحده را در این نشست دعوت کرده است، واشنگتن این دعوت را رد کرد و در عوض روسیه را بهخاطر کمک به طالبان مقصر دانست.
در یک مقیاس بزرگتر، نظام سیاسی بینالمللی در حال دگرگونی است و کشورهای منطقه مانند روسیه هژمونی ایالات متحده را به چالش میکشند. روسیه و دیگر چالشگران در مورد حضور نظامیایالات متحده در افغانستان نگراناند. به نظر میرسد که افغانستان، کشوری که در چهار راه آسیای مرکزی، شرق میانه، آسیای جنوبی و شرق آسیا واقع شده است، یکبار دیگر به میدان جنگ ژئوپولیتیک تبدیل میشود.
دولت افغانستان در مورد افزایش اختلافات میان روسیه و ایالات متحده بهدلیل اثرات مستقیم بر چشمانداز سیاسی افغانستان، بسیار نگران است. تحولات اخیر در جنگ داخلی سوریه پیامدهای برای افغانستان دارد: این تحولات همکاری میان ایالات متحده-روسیه را در افغانستان کاهش خواهد داد و مسکو را تشویق خواهد کرد تا با طالبان روابط عمیقتری برقرار کند (و حتی این گروه ستیزهجو را حمایت کند)، در حالیکه بازگشت افغانها از سوریه نگرانیهای حکومت افغانستان را بیشتر خواهد کرد.
اطلاعات روز نوشت: از سوی دیگر، طالبان به همه اینها به عنوان مزیت و امیدواری نگاه خواهد کرد تا از جنگ سرد جدید بین ایالات متحده و روسیه بهرهبرداری کند. اگر طالبان در دیپلماسی موفق شوند و حمایت روسیه را بهدست بیاورند، این حمایت، بازی در سیاست افغانستان را تغییر خواهد داد.
/
در ادامه این یادداشت آمده است: دولت افغانستان که متحد آمریکا بوده و شدیدا به کمک واشنگتن وابسته است، از این وضعیت دچار آشفتگی شده است. با افزایش تنشها در روابط ایالات متحده – روسیه، امکان همکاری آنها در افغانستان کاهش مییابد. همچنین شانسی وجود دارد که مسکو در عوض، روابط خود را با طالبان تقویت خواهد کرد. اگر این اتفاق بیافتد، نشانه هشدار دهنده برای دولت وحدت ملی در افغانستان خواهد بود و احتمالا بازی در چشمانداز سیاسی افغانستان را تغییر خواهد داد.
با اینحال، پس از حملات هوایی اخیر ایالات متحده، این اولینباری نیست که جنگ شش ساله سوریه بر افغانستان تاثیر گذاشته است. در دوره پس از بیداری اسلامی، افغانهای اسلامگرا، بهویژه جوانان، از سوریه اعلام حمایت کرده و رئیسجمهور بشار الاسد را به خاطر سیاستهایش محکوم کردند. این افغانهای اسلامگرا نه تنها از رسانههای اجتماعی استفاده کردند بلکه با تظاهرات در خیابانها اسد را محکوم کردند.
حامد کرزی، رییسجمهور پیشین افغانستان، برخلاف این تظاهراتها، تلاش کرد از کارت سوریه برای ابراز نارضایتی از واشنگتن و باراک اوباما، رییسجمهور آن زمان آمریکا، بر سر مسایل متعدد از جمله فساد، حملات شبانه، زندانهای آمریکا در افغانستان و تلفات غیرنظامیان استفاده کند. کرزی در واقع پیروزی قاطع اسد در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۳ را به او تبریک گفت.
خلیل مینویسد: جدای از این ارتباطات غیرمستقیم با جنگ سوریه، وقتی گروههایی از افغانستان به سوریه رفتند تا در کنار اسد بجنگند، افغانها بهصورت مستقیم درگیر جنگ داخلی سوریه شدند. حضور گروههایی از افغانستان در سوریه یک حقیقت است و توسط اکثریت رسانههای جهان بهصورت منظم گزارش داده شده است.
هرچند تعداد دقیق افغانهایی که در سوریه میجنگند مشخص نیست، الجزیره برآورد میکند که حدود ۲۰۰۰۰ هزار تن از افغانستانیها در سوریه وجود دارند.
حضور جنگجویان افغانستان در سوریه میتواند بهطور چشمگیری به روابط مردم-با-مردم بین افغانستان و کشورهای عربی آسیب بزند و در نتیجه از قدرت نرم افغانستان بکاهد. علاوه براین، بازگشت این جنگجویان به افغانستان قطعا بر اوضاع امنیتی این کشور و همچنین روابط قومی و فرقه تاثیر خواهد گذاشت. این برای دولت افغانستان یک گرایش نگرانکننده خواهد بود.
علاوه بر این، ارتباط بین داعش و دیگر گروههای اسلامگرا که در افغانستان گروههای وابسته دارند نیز بر جنگ دولت افغانستان با تروریسم اثر خواهد گذاشت. همچنین امکانی وجود دارد که در موارد اضطراری افراد داعش به افغانستان خواهند آمد، جایی که شاخه ولایت خراسان دولت اسلامی و طالبان مناطق زیادی را تصرف کردند.
سطح روابط روسیه – ایالات متحده، از زمانی که روسیه در سال ۲۰۰۸ به گرجستان تجاوز کرد، روند نزولی داشته و به کشمکش بین مسکو و واشنگتن در شرق میانه، اروپای شرقی و افغانستان منجر شده است. در سال ۲۰۱۶، ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، از همکاری با ایالات متحده در افغانستان عقب کشید.
این کارشناس مسائل سیاسی مینویسد: یک سال بعد، ضمیر دیدگاهش را تغییر داد و در عوض از سرگیری همکاری با ایالات متحده در افغانستان را پیشنهاد داد. این ابهام و عدم اطمینان در سیاست روسیه به همکاری یا عدم همکاری با ایالات متحده و ناتو در افغانستان محدود نیست، بلکه میتواند در سروکار داشتن روسیه با حکومت افغانستان و طالبان نیز مشاهده شود.
این سردرگمی و ابهام در اظهارات کابلوف در مورد روابط مسکو با طالبان و نگرانیهای آنها و در مورد حضور نظامیایالات متحده در افغانستان انعکاس یافته است.
روسها سال گذشته مکانیسم جدیدی را در مورد افغانستان آغاز کردند و انتظار میرود که سومین نشست آن در اواسط آوریل برگزار شود. هرچند مسکو ایالات متحده را در این نشست دعوت کرده است، واشنگتن این دعوت را رد کرد و در عوض روسیه را بهخاطر کمک به طالبان مقصر دانست.
در یک مقیاس بزرگتر، نظام سیاسی بینالمللی در حال دگرگونی است و کشورهای منطقه مانند روسیه هژمونی ایالات متحده را به چالش میکشند. روسیه و دیگر چالشگران در مورد حضور نظامیایالات متحده در افغانستان نگراناند. به نظر میرسد که افغانستان، کشوری که در چهار راه آسیای مرکزی، شرق میانه، آسیای جنوبی و شرق آسیا واقع شده است، یکبار دیگر به میدان جنگ ژئوپولیتیک تبدیل میشود.
دولت افغانستان در مورد افزایش اختلافات میان روسیه و ایالات متحده بهدلیل اثرات مستقیم بر چشمانداز سیاسی افغانستان، بسیار نگران است. تحولات اخیر در جنگ داخلی سوریه پیامدهای برای افغانستان دارد: این تحولات همکاری میان ایالات متحده-روسیه را در افغانستان کاهش خواهد داد و مسکو را تشویق خواهد کرد تا با طالبان روابط عمیقتری برقرار کند (و حتی این گروه ستیزهجو را حمایت کند)، در حالیکه بازگشت افغانها از سوریه نگرانیهای حکومت افغانستان را بیشتر خواهد کرد.
اطلاعات روز نوشت: از سوی دیگر، طالبان به همه اینها به عنوان مزیت و امیدواری نگاه خواهد کرد تا از جنگ سرد جدید بین ایالات متحده و روسیه بهرهبرداری کند. اگر طالبان در دیپلماسی موفق شوند و حمایت روسیه را بهدست بیاورند، این حمایت، بازی در سیاست افغانستان را تغییر خواهد داد.
/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *