از شکل‌گیری خرافات تا حرکت در مسیر خرافی/ چگونه در مسیر خرافه‌زدایی گام موثر برداریم؟
در پرونده ویژه مذهبی این هفته خبرگزاری میزان به موضوع "خرافات" به شکل‌گیری خرافات گرفته تا حرکت در مسیر خرافی و گام‌های موثر در مسیر خرافه‌زدایی می‌پردازیم.
خبرگزاری میزان -
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، خرافات موضوع مهمی است که انسان‌ها از گذشته تاکنون درباره موارد مختلف با آن درگیر بوده‌اند و در هر دوره زمانی بنا به شرایط موجود، به شیوه‌ای سعی در پرداختن و یا دوری از آن کرده‌اند.
با وجود پیشرفت‌های مختلفی که در تمامی زمینه‌ها صورت گرفته، اما خرافات در عصر کنونی هم دیده می‌شود که این موضوع ناشی از برداشت‌هایی است که از گذشته تاکنون در میان افراد برجای مانده است البته موارد مستند اشتباهی که توسط اشخاص مختلف در این زمینه‌ها نمایش داده می‌شود نیز در این روند بدون تاثیر نبوده است.
در ادامه می‌توانید متن گفت‌وگوی با یک کارشناس مذهبی را بخوانید که از روند شکل‌گیری خرافات تا چگونگی ادامه پیدا کردن آن و در نهایت راه‌های رویارویی و مقابله با این موضوع را مورد توجه قرار داده است.
محمد باقریان کارشناس ارشد علوم قرآنی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی با اشاره به موضوع خرافات و عوامل شکل‌گیری آن گفت: عوامل مختلفی در شکل گرفتن خرافات تاثیر می‌گذارند که یکی از آن‌ها نیازهای انسان است و در مواردی، نیاز‌ها به صورت سوال و یا گرفتاری خود را نشان می‌دهند و انسان برای پاسخ دادن به آن‌ها به سوی خرافات حرکت می‌کند.
وی ادامه داد: درواقع در چنین مواردی انسان احساس می‌کند که خرافات در رفع نیاز تاثیر بسزایی دارد، زودتر پاسخ می‌دهد و یا همه‌گیر است و چون افرادی پیش از او این کار را انجام داده اند، او هم می‌تواند از این راه نیاز خود را برطرف کند.
این کارشناس ارشد علوم قرآنی تصریح کرد: از سوی دیگر، به دلیل اینکه انسان‌ها علاقمند هستند به سراغ اموری بروند که حالت پنهانی، غیب گویی و پیش گویی دارد، بروند و این موضوع برایشان جذابیت دارد، به سوی خرافات حرکت می‌کنند چرا که این مورد هم از موارد جالب توجه افراد به شمار می‌رود.
وی در ادامه صحبت‌های خود اظهار کرد: در اصل خرافات برای انسان مانند سراب برای فرد تشنه است که هر چقدر به سمت سراب حرکت می‌کند، چنین ذهنیتی در ذهنش شکل می‌گیرد که اینگونه می‌تواند رفع نیاز کند در حالی که در نهایت متوجه می‌شود نیازش برطرف نشده است.
باقریان توضیح داد: در زمینه خرافات یکسری موارد به صورت حدس و گمان وجود دارد، اما در برخی مواقع دچار چنین ذهنیتی می‌شود که گویا تحقق این امور امکان پذیر است و دلیل اینگونه فکر کردن هم این است که دوستان و یا نزدیکان آن فرد مدام چنین موضوعاتی را تکرار کرده‌اند و همه تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا این امور را مستند جلوه دهند.
وی افزود: جذاب جلوه دادن بسیاری از امور خرافی توسط نزدیکان یک شخص می‌تواند در کشش آن فرد به سمت چنین اموری هرچه بیشتر تاثیر بگذارد چرا که در این مرحله خرافات به طور دقیق مانند همان آبی است که انسان آن را از دور و توسط تماشای سراب احساس می‌کند.
این کارشناس ارشد علوم قرآنی یادآور شد: فردی که می‌خواهد به آرامش دست پیدا و نیاز خود را برطرف کند، مسیر خرافات را به طور کامل طی می‌کند و در بسیاری از موارد، با وجود اینکه به هیچ نتیجه مطلوبی نرسیده است، اما اینگونه استنباط نادرست می‌کند که حرکتش در این مسیر در روند تحقق خواسته اش بسیار تاثیر داشته است.
وی تصریح کرد: برای برطرف کردن خرافات و تاثیراتی که این موضوع می‌تواند بر جای بگذارد، باید یکسری کارهای فرهنگی و تجربی صورت بگیرد و افرادی که چنین مسیری را طی کرده‌اند و به نتیجه نرسیده اند، ار تجربه‌هایشان بگویند و اینکه این کار خلاف، خراب و سراب است و نمی‌تواند مسیری راهگشا برای فرد محسوب شود.
باقریان ادامه داد: معرفت‌افزایی و آگاهی‌بخشی در مسیر دور کردن افراد از خرافات و آموزه‌های خرافی تاثیر بسزایی دارد. در این روند آگاهی بخشی باید هم به صورت علمی و هم به صورت تجربی صورت بپذیرد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: آگاهی‌بخشی همچنین می‌تواند به صورت عینی هم صورت بگیرد به این معنا که زندگی افرادی که چنین مسیرهایی را طی کرده‌اند و به نتیجه نرسیده‌اند، برای دیگر افراد نمایش داده شود، تاثیر بسیار زیادی در از بین رفتن خرافات دارد و افراد درگیر در این مسیر متوجه پوچ بودن و بیهوده بودن مسیری که پیش رویشان قرار داشت، می‌شوند.
این کارشناس ارشد علوم قرآنی تصریح کرد: خرافات مسئله‌ای همگانی است به این معنا که چنین اموری در هر عصر و نسلی وجود دارد و با وجود اینکه در بسیاری از زمینه‌ها پیشرفت صورت می‌گیرد، اما زمانی که به طور ناخودآگاه با ضمیر و درون فرد رو به رو شویم، متوجه می‌شویم چنین اموری با ذات آن‌ها عجین شده است.
وی توضیح داد: باید توجه داشته باشیم ریشه اصلی اینگونه رویداد‌ها به نیازهای درونی انسان‌ها باز می‌گردد که اصل این موضوع درست است چرا که انسان موجودی با خواسته‌های متعدد است و نیاز در درون وجودش موج می‌زند و نیاز از ابتدا تا انتهای خلقت در نهاد همه افراد در هر عصر و مکانی وجود دارد و در این روند گاهی مصداق‌ها را اشتباه انتخاب می‌کند مانند افرادی که حیوان‌ها و یا بت‌ها را به جای خداوند یگانه پرستش می‌کنند در حالی که خداپرستی و خداگرایی به شکل طبیعی در طبیعت همه انسان‌ها وجود دارد.
باقریان در ادامه صحبت‌های خود همچنین گفت: پاسخگویی به نیاز‌ها کاری درست است، اما زمانی که انسان به سوی سراب حرکت کند، به نتیجه‌ای دست پیدا نمی‌کند و در این روند ممکن است هرچه بیشتر از خدا دور بشود و در این زمینه لازم است راه هر چه بیشتر روشن بشود و معرفت افزایی صورت بگیرد.
وی یادآور شد: مسئولان امور فرهنگی و افراد حاضر در شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه بسیار مهمی در مسیر آگاهی بخشی به افراد در زمینه خرافات بر عهده دارند و در این روند باید از مصداق‌های عینی برای افراد براساس سطوح مختلف فکری در نظر بگیرند.
این کارشناس ارشد علوم قرآنی خاطرنشان کرد: در مسیر افزایش شناخت افراد همچنین دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه، روحانیت و مراکز فرهنگی جامعه وظایف مهمی بر عهده دارند و می‌توانند از راه پژوهش ها، پایان نامه‌ها و سخنرانی‌های مرتبط با این موضوع، اقدامات مهم و تاثیرگذاری در این زمینه انجام بدهند البته باید توجه داشته باشیم که تمامی فعالیت هایی که در راستای آگاهی‌بخشی در زمینه خرافات صورت می‌گیرد باید با ظرافت همراه باشد تا بتواند تاثیر لازم را بر جای بگذارد.
گفت و گو: بهاره کنجکاوفرد
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *