عملیاتی‌شدن فرمان ضدمهاجرتی دونالد ترامپ؛ چه کسانی می‌توانند به آمریکا مهاجرت کنند؟
به گزارش گروه بین‌الملل ، دیوان عالی آمریکا روز دوشنبه اجازه داد تا تازه‌ترین نسخه فرمان مهاجرتی دونالد ترامپ که مهاجرت شش کشور مسلمان از جمله ایران را به خاک آمریکا ممنوع می‌کند، تا زمان رسیدگی به شکایت‌ها در دادگاه‌های تجدید نظر به صورت کامل اجرا شود.
تأیید اجرای کامل این فرمان مهاجرتی به این معنی است که از این پس مهاجرت شهروندان کشور‌های ایران، چاد، لیبی، سومالی، سوریه، یمن و همچنین کره‌شمالی و ونزوئلا به خاک آمریکا ممنوع می‌شود و واشنگتن برای آنها روادید صادر نخواهد کرد.
به گزارش پایگاه «ایندیپندنت»، گرچه رأی دادگاه عالی آمریکا را می‌توان پیروزی حقوقی برای دونال ترامپ به حساب آورد، اما اجرای کامل این فرمان اجرایی با چلش‌های حقوقی روبرو است؛ شکایت‌های مربوط به فرمان مهاجرتی در دادگاه‌های استیناف همچنان در حال رسیدگی است.
فرمان جنجالی منع مهاجرت به آمریکا
دونالد ترامپ، روز ۲۸ ژانویه ۲۰۱۸ (اول بهمن ۱۳۹۵)، حدود یک ماه پس از ورود به کاخ سفید یک دستور اجرایی امضا کرد که ورود شهروندان هفت کشور مسلمان ایران، سودان، سومالی، سوریه، یمن، لیبی و عراق به خاک آمریکا را ممنوع می‌کرد.
این فرمان، پس از اجرایی شدن باعث ایجاد هرج و مرج و اعتراضات گسترده در فرودگاه‌های آمریکا و شهر‌های این کشور شد. این موضوع باعث شد که دادگاه فدرال ایالت واشنگتن، و پس از آن دادگاه تجدید نظر شعبه نهم ایالات متحده آمریکا اجرای آن را متوقف کنند.
ترامپ در واکنش، روز ۱۶ مارس این دستور اجرایی را لغو و نسخه اصلاح‌شده آن، موسوم به فرمان شماره ۱۳۷۸۰ را امضا کرد. در فرمان جدید، نام کشور عراق حذف شده بود و بنابراین محدودیت‌ها اتباع شش کشور مسلمان دیگر را شامل می‌شد.
نخستین نسخه فرمان مهاجرتی
مفاد فرمان اجرایی رئیس‌جمهور آمریکا که صدور روادید را برای هفت کشور مسلمان ممنوع می‌کرد به شرح زیر است:
• برای شهروندان هفت کشورعمدتا مسلمانِ ایران، سوریه، عراق، یمن، سودان، لیبی و سومالی به مدت ۹۰ روز هیچگونه ویزایی صادر نخواهد شد
• اتباع هفت کشور فوق‌الذکر حتی در صورت داشتن گرین کارت نیز نمی‌توانند در این ۹۰ روز به آمریکا سفر کنند. در این ۹۰ روز در موارد اضطراری، اشخاصی که گرین کارت دارند به صورت موردی بررسی می‌شوند.
• پس از اتمام این ۹۰ روز، امکان تمدید ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور فوق‌الذکر وجود دارد؛ اما قطعا این تمدید شامل صاحبان گرین کارت نمی‌شود.
• این ممنوعیت ۹۰ روزه شامل حال اتباع دیپلمات هفت کشور فوق‌الذکر نمی‌شود.
• پناه جویان به مدت ۱۲۰ روز از ورود به آمریکا منع شده‌اند.
• این منع برای پناه جویان سوری تا اطلاع ثانوی و احتمالا بیش از ۱۲۰ روز است.
• مسیحیان جنگ زده سوری برای دریافت پناهندگی نسبت به مسلمانان این کشور اولویت دارند. (البته پس از آن ۱۲۰ روز)
• به طور کلی تمامی اقلیت‌های مذهبی و افرادی که مورد سرکوب مذهبی قرار گرفته‌اند، برای گرفتن ویزا پس از اتمام ممنوعیت ۹۰ و ۱۲۰ روزه اولویت دارند.
• در سال ۲۰۱۷ سقف پذیرش پناهجو توسط آمریکا، ۵۰ هزار نفر است و فرآیند این پذیرش پس از آن ۱۲۰ روز آغاز می‌شود. (اوباما رییس جمهور قبلی آمریکا سقف پذیرش پناهجو را به ۱۱۰ هزار نفر در سال رسانده بود).
• مهاجران دیگر نمی‌توانند به صورت غیرحضوری، ویزای خود را تمدید کنند؛ حضور آنها در سفارتخانه‌های آمریکا و انجام مصاحبه برای تمدید ویزا ضروری است.
دومین نسخه فرمان مهاجرتی
پس از اعتراض‌های زیاد به فرمان مهاجرتی اول، برخی از دادگاه‌های فدرال اجرای فرمان مهاجرتی دونالد ترامپ را متوقف کردند.
ترامپ در واکنش به این اعتراضها، روز ۱۶ مارس دستور اجرایی خود را لغو و نسخه اصلاح‌شده آن، موسوم به فرمان شماره ۱۳۷۸۰ را امضا کرد. در فرمان جدید، نام کشور عراق حذف شده بود و بنابراین محدودیت‌ها اتباع شش کشور مسلمان دیگر را شامل می‌شد.
در فرمان اجرایی جدید بر خلاف فرمان اول دارندگان کارت سبز (اقامت دائم) و کسانی که برای آنها روادید آمریکا صادر شده از محدودیت‌های مسافرتی مسثنی شده اند.
دولت ترامپ، به علاوه تصریح کرده بود که ممنوعیت‌ها، اتباع شش کشور هدف که در زمان اجرایی شدن فرمان در داخل آمریکا حضور دارند را شامل نخواهد شد و تنها برای کسانی که در خارج از این کشور هستند، اعمال خواهند شد.
فرمان ۱۳۷۸۰ البته به مأموران کنسولی یا مرزبانی آمریکا این اختیار را هم می‌داد که پس از بررسی‌های مورد به مورد برای برخی از اتباع شش کشور یاد شده که واجد شرایط زیر هستند، استثناء قائل شوند:
افرادی که قبلاً به آنها برای یک دوره طولانی کار، تحصیل یا سایر فعالیت‌های بلند مدت دیگر پذیرش ورود به آمریکا اعطا شده، در، اما روز اجرایی شدن فرمان، در خارج از کشور هستند و جلوگیری از ورود آنها به آمریکا به فعالیتی که برای انجام آن پذیرفته شده‌اند، لطمه می‌زند.
هر یک از افرادی که علاوه بر تابعیت یکی از این شش کشور، تابعیت کشور دیگری را هم دارند و در روز اجرایی شدن فرمان، در حال سفر با گذرنامه کشور غیرممنوعه هستند.
افرادی که برای کسب و کار عمده یا تعهد حرفه‌ای باید وارد آمریکا شوند و جلوگیری از ورود آنها به تعهداتشان لطمه می‌زند.
افرادی که برای ملاقات با یکی از اعضای خانواده خود، اعم از همسر، کودک یا والدینشان که شهروند آمریکا، مقیم دائم و قانونی این کشور و یا دارنده ویزای غیرمهاجرتی هستند قصد ورود به آمریکا دارند و جلوگیری از ورود آنها، برایشان دشواری ایجاد خواهد کرد.
در مواردی که متقاضی ورود از ۶ کشور ممنوعه، نوزاد یا کودک خردسال و یا فرد نیازمند به مراقبت‌های پزشکی است.
اتباعی که توسط دولت آمریکا و یا از جانب دولت، استخدام شده‌اند و می‌توانند اثبات کنند که خدمات ارزنده‌ای به دولت آمریکا ارائه داده‌اند.
توقف دومین نسخه فرمان مهاجرتی
وز ۱۵ مارس، «دریک واتسون»، قاضی دادگاه منطقه‌ای ایالت هاوائی اعلام کرد که اجرای مفاد اصلی دستور اجرایی ترامپ را به دلیل تناقضات آن با قانون اساسی آمریکا معلق کرده است.
«واتسون» با استناد به اظهارات اسلام‌ستیزانه ترامپ در دوران تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا استدلال کرد که انگیزه‌های دولت آمریکا از صدور این فرمان، نه امنیت ملی، بلکه اعمال محدودیت برای پیروان یک مذهب خاص بوده و به همین دلیل، نقض قانون اساسی آمریکا به شمار می‌رود. در همان روز، «تئودور چانگ»، قاضی ایالت «مریلند» نیز اعلام کرد که به نتیجه مشابهی رسیده و اجرای فرمان ۱۳۷۸۰ را متوقف کرده است.
در واکنش به این موضوع، وزارت دادگستری آمریکا در بیانیه‌ای بلافاصله اعلام کرد که با پیگیری پرونده در دادگاه‌ها تلاش خواهد کرد که منع ورود اتباع شش کشور به آمریکا را بار دیگر احیا کند.
دادگاه تجدید نظر فدرال در شهر «ریچموند» ایالت «ویرجینیا»، ده روز بعد، یعنی در ۲۵ مارس با تأیید تبعیض‌های مذهبی موجود در دستور ترامپ با از سر گیری اجرای آن موافقت نکرد، موضوعی که باعث شد دولت آمریکا در ۱ ژوئن، پرونده را برای رسیدگی به عالی‌ترین مرجع قضایی یعنی دیوان عالی آمریکا ارجاع دهد.
رأی دیوان عالی آمریکا
در پی شکلایت وکلای دولت دونالد ترامپ، دیوان عالی آمریکا روز ۲۶ ژوئن ۲۰۱۷ (۵ تیر ۹۶) تصمیم گرفت که تقاضای وکلای دولت ترامپ برای رسیدگی به فرمان مهاجرتی رئیس‌جمهور آمریکا را بررسی کند.
دیوان عالی آمریکا گرچه زمان رسیدگی به پرونده را به چهار ماه دیگر موکول کرد، اما به دولت ترامپ اجازه داده شده است تا در این چهار ماه بخش‌هایی از فرمان ضدمهاجرتی خود که به موجب آن شهروندان شش کشور ایران، سوریه، سودان، سومالی، لیبی و یمن به مدت ۱۲۰ روز از ورود به آمریکا منع می‌شوند را عملیاتی کند.
با پایان مهلت ۱۲۰ روزه، دونالد ترامپ در پی اعتراض دادگاه‌های فدرال به نسخه دوم فرمان خود، اواخر ماه سپتامبر، سومین ویراست فرمان ضدمهاجرتی خود را منتشر کرد که در نسخه جدید شهروندان کشور‌های کره‌شمالی و ونزوئلا نیز به فهرست تحریم‌شدگان مهاجرت به آمریکا اضافه شدند.