نمایش دو جام ارزشمند ایرانی در موزه بانک ملی ایران

به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، همزمان با دهه فجر و در جریان نمایشگاه شکوه میراث ملی در موزه بانک ملی ایران، دو جام ارزشمند و باستانی حسنلو و مارلیک به نمایش در خواهد آمد.

این دو جام ارزشمند با موافقت موزه ملی ایران از این موزه به موزه بانک ملی ایران منتقل شده است و بزودی در قالب یک نمایشگاه به مدت سه روز در معرض بازدید عموم قرار خواهد گرفت. 

جام زرین مارلیک

گورستان مارلیک در دره گوهر‌رود، از رود‌‌های فرعی سپیدرود در جوار روستای نصفی، در ۱۴ کیلومتری رودبار استان گیلان، روی صخره‌‌ای طبیعی قرار گرفته و ۵۳ گور از آن کاوش شده است. گورستان از سده ۱۴ تا ۱۰ پ‌م و احتمالاً حتی پس از آن استفاده شده است. مارلیک در سال۱۳۴۰ خورشیدی به دست باستان‌شناسان ایرانی و به سرپرستی دکتر عزت‌الله نگهبان حفاری شد. از این گورستان پیکره گاوهای کوهاندار، پیکره‌های سفالین و مفرغین انسان و حیوان، انواع سلاح‌ها اعم از سر پیکان و شمشیر و خنجر، جام‌های زرین و سیمین با نقوش حکاکی و قلمزنی شده به دست آمده است.
 جام زرین مارلیک در آرامگاه شماره ۲۶ به دست آمده است. این جام تا اندازه‌ای بلند بوده و بدنه آن در قسمت پایین کمی مقعر می‌باشد. فلز لبه آن به منظور استحکام بیشتر به صورت نوار مفتولی درآمده و در محل اتصال بدنه جام به کف دارای برآمدگی تقربیاً زاویه‌داری است. طلای بکار رفته در ساختن جام نسبتا خالص بوده و به اندازه کافی نرمش مناسب برای ساختن شکل و تزئینات جام را داراست. نقوش بر‌آمده و برجسته جام در قسمت سر حیوانات به سبک کاملا بیرون زده شده با تزیینات دقیق و ظریف قلمزنی چهارگاو بالدار را که سر آنها از بدنه جام به وسیله تکنیک چکش ‌کاری بیرون زده شده است را نمایش می‌دهد.

جام زرین حسنلو

تپه‌حسنلو بزرگ‌ترین محوطه باستانی در جنوب غرب دریاچه ارومیه است. این محوطه در کنار روستایی به همین نام در ۷ کیلومتری شهرستان نقده قرار دارد. به دلیل نزدیکی به گذرگاه کیله‌شین در غرب، حسنلو در همسایگی مستقیم آشور واقع شده است.
کاوش‌های دانشگاه پنسیلوانیا در سال ۱۹۵۶م. به سرپرستی روبرت دایسون انجام شد. هدف از این کاوش‌ها تعیین توالی فرهنگی فراگیر منطقه‌ای از دوره نوسنگی تا هخامنشی بود. حسنلو از دوره مس‌سنگی (کالکولیتیک) مسکون بوده است. لایه‌های اواخر دوره مفرغ و اوایل دوره آهن در سطح وسیعی در قسمت بالای شهر از زیر خاک بیرون آورده شده و در طی هزاره ۲ پ‌م حسنلو بی‌شک مقر فرمانروایی محلی بوده است. در بین بقایای گسترده استقرار در حسنلو، یافته‌های لایه حسنلو IVB بسیار تأمل برانگیز است. این مرحله با آتش‌سوزی خاتمه می‌یابد که احتمالاً نتیجه درگیری نظامی با اورارتو در اواخر سده ۹ پ‌م بوده است. یافته‌های کاوش، تصویری از آخرین ساعت‌های شهر را نشان می‌دهد. براثر آتش‌سوزی بنا‌ها فروریخته و این اشیاء، ساکنان و سربازان را دفن کرده است. در آنجا ۶۲ اسکلت یافت شده که در بین آن‌ها تعداد زیادی زن و کودک هستند که بیهوده کوشیده‌اند خود را در معبد پنهان سازند. با آنان تعدادی از مهاجمان نیز کشته شده‌اند که سعی داشتند یک جام طلا را به تصاحب خود درآورند.
شناخته‌شده‌ترین یافته باستان‌شناسی حسنلو جام طلای آن است. تصاویر نقش‌برجسته اغراق‌شده روی جام نشان‌دهنده صحنه‌های اساطیری منفرد است که مفاهیم آن را بی‌شک بینندگان آن زمان درک می‌کردند، ولی امروزه باید به طور غیر مستقیم حدس‌هایی درباره آن‌ها زد. نوار مصور بالایی تصویری از پرستش ایزدان متعدد است. آن‌ها بر ارابه‌ای سوارند و با توجه به وجود شاخ در پوشش سر می‌توان آن‌ها را به عنوان ایزد شناسایی کرد. اولین ایزد در این ردیف بال‌هایی دارد و ارابه او را گاوهایی می‌کشند که آب از دهان آن‌ها جاری‌ست. نوار پائینی صحنه نبردی است که در آن ایزدان و دیوان درگیرند، ولی صحنه‌های اساطیری دیگری مثلاً تسلیم یک کودک و زنی در حال پرواز بر روی عقاب هم ترسیم شده است. تفسیر پیشنهادی ادیت پرادا برای این ردیف تصاویر تجسم نبرد میان نظم قدیمی و جدید در بین ایزدان است.

گفتنی است نمایشگاه میراث ملی واقع در موزه بانک ملی ایران از 17 تا 19 بهمن ماه برپا خواهد شد و از ساعت 13 تا 17 پذیرای بازدید کنندگان است.