امنیت غذایی در بحران کرونا

_ ایسنا نوشت: قهرمانان غذا که برای تهیه غذا در جهان تلاش می‌کنند، باوجود بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹، خواستار همبستگی جهانی در تضمین دسترسی کافی به مواد غذایی مغذی برای همه هستند. علاوه بر این، سازمان ملل متحد، پایان گرسنگی، دستیابی به امنیت غذایی و بهبود تغذیه و ترویج کشاورزی پایدار را یکی از اهداف توسعه پایدار خود قرار داده است. باوجود بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ و محدودیت‌هایی که برای کاهش شیوع ویروس در نظر گرفته‌شده است، میزان دسترسی به مواد غذایی کاهش‌یافته است. بعلاوه، نتایج متعاقب عفونت سارس- کووید- دو ممکن است برای افرادی که سوءتغذیه دارند، بدتر باشد.

 

سال‌هاست که تعداد افراد گرسنه در جهان، به‌طور مداوم در حال افزایش است و بیماری کووید- ۱۹ این مسأله را تشدید کرده است. در حال حاضر، در جهان ۶۹۰ میلیون نفر گرسنه هستند که شامل یک نفر از هر ۱۰ نفر است و اگر سوءتغذیه را به آن اضافه کنیم، این آمار ۲ میلیارد نفر و اگر افرادی که توانایی تهیه رژیم غذایی سالم را ندارند، اضافه شوند این میزان ۳ میلیارد نفر خواهد شد. ۸۷ تا ۱۳۲ میلیون نفر دیگر نیز، ممکن است به علت بیماری همه‌گیر، به‌طور مستقیم، ناامنی غذایی را تجربه کنند.

 

دسترسی به تغذیه مناسب در  بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹  نیز مهم است. در حال حاضر، حدود ۴۵ درصد از مرگ‌ومیر در کودکان زیر پنج سال به سوءتغذیه مرتبط است.

 

 

روز جهانی غذا، نمایانگر تصویر بزرگتری برای بخش مواد غذایی  و تمام جامعه است. زمان شیوع بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹، بسیاری از کشور‌ها و سازمان‌ها، باوجود محدودیت و کاهش درآمد و نگرانی از افزایش بالقوه ناامنی غذایی، تلاش ویژه‌ای دارند تا کشاورزی به‌عنوان کسب‌وکار ضروری، بازار‌های مناسب با مواد غذایی ارزان‌قیمت و مغذی را تامین کند و مصرف‌کنندگان قادر به دسترسی و خرید مواد غذایی باشند.

 

خطرات اصلی امنیت غذایی در سطح کشور‌ها شامل موارد ذیل است:

 

همزمان با بروز بحران ویروس کرونا، ایجاد اختلال در زنجیره تامین مواد غذایی داخلی، از دست دادن درآمد و پرداخت‌ها که بر تولید غذا تاثیر می‌گذارند، باعث ایجاد تنش‌های شدید و خطرات امنیت غذایی در بسیاری از کشور‌ها شده است.

 

به دلیل اقداماتی که برای مقابله با شیوع بیماری کووید- ۱۹ انجام‌شده است و باوجود ثبات قیمت جهانی مواد غذایی، کشور‌های مختلف، سطح متفاوتی از تورم قیمت مواد غذایی در سطح خرده‌فروشی را تجربه می‌کنند.

 

قیمت‌های بالاتر خرده‌فروشی، همراه با کاهش درآمد به این معنی است که بیشتر خانوار‌ها مجبور به کاهش کمیت و کیفیت مصرف مواد غذایی خود می‌شوند که تاثیرات بالقوه پایدار بر تغذیه و سلامت دارد.

 

 برنامه جهانی غذا در سازمان ملل متحد هشدار داده است که علاوه بر این ۱۳۵ میلیون نفری که پیش از بحران، به دلیل از دست دادن درآمد و پول، ازنظر غذایی ناامن شده بودند، ۱۳۰ میلیون نفر دیگر نیز تا پایان سال ۲۰۲۰، با ناامنی حاد غذایی روبرو خواهند شد. بررسی‌های بانک جهانی در تعدادی از کشورها، تاثیر گسترده بیماری کووید- ۱۹ بر درآمد خانوار‌ها و امنیت غذایی را تایید می‌کند.

 

تولیدکنندگان مواد غذایی نیز با تغییر الگوی مصرف به سمت کالا‌های اصلی ارزان‌تر، با خسارات زیادی در غذا‌های فاسدشدنی و مغذی مواجه می‌شوند. اگرچه ناامنی غذایی فعلی، به‌طورکلی تحت تاثیر کمبود مواد غذایی نیست، اما اختلالات در عرضه و تورم بر منابع اصلی کشاورزی مانند کود‌ها و دانه‌ها یا کمبود نیروی کار بلندمدت در این موضوع تاثیر می‌گذارد و می‌تواند محصول فصل آینده را کاهش دهد.

 

بانک جهانی متعهد شده است به کشور‌ها کمک کند تا از بروز بیماری‌های بعدی جلوگیری کنند و هنگام تحقق خطر، آمادگی بیشتری داشته باشند.

 

در ارایه راه‌حل برای تهدید‌های قریب‌الوقوع امنیت غذایی در سراسر جهان، بسیار مهم است که سهامداران در تمام بخش‌ها گرد هم‌آیند. در ذیل، راهنمایی‌هایی برای این موضوع و بهترین راه‌حل‌ها ارایه شده است:

 

همان‌طور که تاثیرات بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ نیاز فوری مراقبت‌های بهداشتی را به جوامع و اقتصاد‌ها نشان داده است، انعطاف‌پذیری و ناکارآمدی سیستم‌های غذایی جهانی، منطقه‌ای و محلی، می‌تواند به‌عنوان یکی دیگری از پیامد‌های مهم همه‌گیری باشد.

 

علاوه بر این، تاثیر مداوم بیماری کووید- ۱۹ بر معیشت افراد در تمام بخش‌ها، به‌طور فزاینده‌ای، توانایی آنان در خرید مواد غذایی سالم و مقرون‌به‌صرفه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مورد، به‌ویژه در جوامع محرومی که خانوار‌ها باید ۸۰ درصد از درآمد خود را صرف تهیه غذا کنند، یا صد‌ها میلیون نفری که با تعطیلی مدارس، برنامه غذایی در مدارس (تن‌ها منبع تغذیه برای کودکان) را ازدست‌داده‌اند، احساس می‌شود.

 

بنابراین، بسیار مهم است که بخش خصوصی، دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و جامعه مدنی دورهم جمع شوند تا بحران‌های فعلی و نوظهور بهداشتی، اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی را حل کنند، زیرا این مورد، مربوط به ایجاد مواد غذایی مقاوم‌تر، سالم، پایدار و عادلانه خواهد شد و اقدامات فوری شامل مواد ذیل لازم است:

 

توانایی دسترسی و قیمت‌گذاری مواد غذایی برای افراد، به‌ویژه برای اقشار آسیب‌پذیر با تمرکز ویژه بر حمایت از زنان و جوانان تثبیت شود. با اطمینان از تامین نیاز‌های فوری تغذیه‌ای، در برابر صدمه پایدار به‌سلامتی از همه مصرف‌کنندگان محافظت شود.

 

حمایت از مرز‌های باز، کانال‌های سبز و تجارت غذایی منطقه‌ای برای تسهیل تامین و دسترسی به غذا برای همه و امکان سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت در این بخش فراهم شود. از بقاء مشاغل کوچک و متوسط در سراسر زنجیره غذایی محافظت کنید.

 

اطمینان حاصل شود که دسترسی بیشتر به رژیم‌های غذایی سالم به‌صورت پایدار در راهبرد سیستم‌های غذایی پیش‌رو قرار دارد. برای پیشبرد تحول، رشد و توسعه اقتصادی در میان همه‌گیری‌ها، از کارآفرینی در سراسر زنجیره ارزش غذایی و کشاورزی حمایت شود.

 

مواردی ازجمله امور مالی، داده‌ها و دیجیتال‌سازی و همکاری عمومی و خصوصی، به‌عنوان یک امر حیاتی درباز کردن قفل انعطاف‌پذیری و بهبود مقاومت تاثیرات بیماری کووید- ۱۹ بر سیستم‌های غذایی حیاتی فعال شوند.

 

اقدامات مالی و ریسک‌پذیری را برای حمایت از بنگاه‌های کوچک و بزرگ محدودشده در جریان نقدینگی زنجیره ارزش غذایی که بیشتر تحت تاثیر بیماری کووید- ۱۹ هستند، قرار دهید.

 

همکاری میان‌بخشی و ذینفعان را برای ارایه نتایج انعطاف‌پذیر، تغذیه بهتر و مرفه‌تر برای همه ارتقاء دهید. بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹، شکنندگی سیستم‌های غذایی و میزان اعتماد برای تامین تغذیه موردنیاز را نشان داده است. باوجوداین شکنندگی‌ها که به‌وضوح برای همه است، چگونگی گردهمایی برای ساختن سیستم‌های غذایی فراگیر، پایدار، سالم و مقاوم در برابر انواع آسیب‌ها  بیش از هر زمان دیگری، مهم است.

 

در مجمع جهانی اقتصاد، شاهد تعهد مجدد در قبال اقدامات برای حل این چالش هستیم که نه‌فقط برای مدت‌زمان همه‌گیری، بلکه برای انتقال طولانی‌مدت سیستم‌های غذایی که قرار است در آینده رخ دهد، در نظر گرفته‌شود.

 

 

افزایش نیاز‌های تولید مواد غذایی، فشار قابل‌توجهی را بر منابع طبیعی وارد کرده است  که به‌نوبه خود، با کاهش منابع انسانی ازنظر نیروی کار موجود برای پشتیبانی از تولید مواد غذایی به دلیل ویروس تشدید شده است. درعین‌حال، بیماری کووید- ۱۹ باعث ایجاد برخی نوآوری‌های مقاومت در مقیاس کوچک‌شده است. در حال حاضر، بسیاری از مزارع با تاکید بر اهمیت غذا‌های محلی و فصلی، اغلب با انتخاب کمتر در مواد خاص، محصول خود را مستقیم به مصرف‌کننده می‌فروشند. تخمین زده می‌شود که تا پایان سال جاری، بیش از ۲۶۵ میلیون نفر در سراسر جهان با بحران غذایی و گرسنگی حاد روبرو شده باشند.

 

 

همرمان با اجرای محدودیت ناشی از بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ در سراسر اروپا، بسیاری از مرز‌ها بسته شد و بسیاری از محموله‌های مواد غذایی بیش از ۱۸ ساعت درراه ماندند و درنتیجه زمان تحویل، تا چهار روزبه تاخیر افتاد و این تنها یک نمونه است که اهمیت حیاتی جریان یکنواخت کالا از طریق زنجیره تامین مواد غذایی برای جلوگیری از خالی شدن قفسه‌های سوپرمارکت‌ها را برجسته می‌کند.

 

البته قفسه‌های خالی نیز تاثیر خاص خود رادارند. خرید بیش‌ازاندازه و ذخیره‌سازی آن، منجر به کمبود بسیاری از اقلام خواهد شد، زیرا برخی بیش از نیاز خرید می‌کنند و برخی با کمبود مواجه می‌شوند و درنتیجه، فروشگاه‌های مواد غذایی مجبور به اعمال محدودیت خرید شدند تا مصرف‌کنندگان درباره اقلام اساسی تجدیدنظر کنند.

 

در سطح جهانی، عدم تعادل کالاها، خطر کمبود غذا‌های اساسی باقیمت مناسب مانند برنج را تهدید می‌کند. محققان اظهار کردند: بیشترین ماده غذایی در جهان برنج است و ۲.۵ میلیارد نفر روزانه برنج مصرف می‌کنند و در حال حاضر، برخی از صادرکنندگان مانند هند، ویتنام و مالزی برای تامین نیاز داخلی، صادرات را متوقف کرده‌اند و در این میان، بیشترین تاثیر شامل افرادی می‌شود  که حداقل توانایی خرید رادارند.

 

میلیون‌ها کشاورز (روزمزد یا مستقل) درحالی‌که تامین‌کننده مواد غذایی در جهان هستند، با مشکلاتی نظیر فقر کاری، سوءتغذیه و بهداشت ضعیف مواجه هستند و از کمبود ایمنی و محافظت از نیروی کار و همچنین موارد دیگر رنج می‌برند. با درآمد کم و نامنظم و عدم‌حمایت اجتماعی، بسیاری از آن‌ها برای ادامه کار، اغلب در شرایط ناامن تحریک می‌شوند، بنابراین خود و خانواده‌شان را در معرض خطرات دیگری قرار می‌دهند. به‌علاوه، هنگامی‌که دچار ضرر و زیان می‌شوند، ممکن است به راهبر‌های منفی مقابله‌ای مانند فروش دارایی، وام‌های سنگین یا کار کودکان متوسل شوند.

 

کارگران مهاجر کشاورزی به‌ویژه آسیب‌پذیر هستند، زیرا آن‌ها در حمل‌ونقل، شرایط کار وزندگی خود با خطراتی روبرو هستند و برای دستیابی به اقدامات حمایتی اعمال‌شده توسط دولت‌ها تلاش می‌کنند. تضمین ایمنی و سلامت همه کارگران صنایع غذایی  از تولیدکنندگان اصلی گرفته تا کسانی که در پردازش، حمل‌ونقل و خرده‌فروشی مواد غذایی ازجمله فروشندگان مواد غذایی خیابانی مشارکت دارند  و همچنین درآمد و محافظت بهتر، برای نجات جان مردم و محافظت از بهداشت عمومی، معیشت مردم و امنیت غذایی حیاتی است.

 

اکنون زمان همبستگی و حمایت جهانی، به‌ویژه برای آسیب‌پذیرترین افراد جوامع در کشور‌های در حال ظهور و درحال‌توسعه است. می‌توانیم با غلبه بر اثرات بهداشتی و اقتصادی ناشی از بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ و احتمال تبدیل آن به فاجعه طولانی بشردوستانه و امنیت غذایی جلوگیری کنیم.

 

دسترسی به غذا اکنون دغدغه اصلی است و ثابت‌شده که سیستم‌های غذایی انعطاف‌پذیر هستند، اما درحالی‌که به رکود جهانی نزدیک می‌شویم، آسیب‌پذیرترین کشور‌ها بیشتر در معرض خطر هستند. در حال حاضر، شاهد تاثیر منفی بر بسیاری از بازار‌های کار و به‌ویژه کار زنان هستیم که بیشترین کارگران در پردازش و بسته‌بندی را تشکیل می‌دهند. باید این اطمینان حاصل شود که آسیب‌پذیرترین افراد در جامعه به غذا دسترسی خواهند داشت.

 

آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل در ارتباط با روز جهانی غذا اظهار کرد: سیستم‌هایی که غذا را به سفره‌های ما می‌آورند تاثیر زیادی بر اقتصاد، سلامت و محیط‌زیست دارند. آن‌ها همچنین می‌توانند کلید مقابله با بحران آب‌وهوا، مقابله با کاهش چشمگیر از دست دادن تنوع زیستی و ایجاد جوامع سالم باشند.

 

یافتن راه‌حل، برای گرسنگی در سراسر جهان کار ساده‌ای نیست. بااین‌حال، با توجه به اینکه تقریبا یک‌سوم مواد غذایی در سطح جهان هدر می‌رود، کاهش ضایعات غذا می‌تواند یکی از اصلی‌ترین راه‌های دستیابی به این هدف باشد.

 

تخمین زده می‌شود که کاهش ضایعات یک‌چهارم مواد غذایی، می‌تواند ۸۷۰ میلیون گرسنه در سطح جهان را پوشش دهد. به دنبال بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ و به دلایل مختلف، ضایعات مواد غذایی در برخی از نقاط جهان افزایش‌یافته است، زیرا کشاورزان و تولیدکنندگان به دلیل اختلال در زنجیره تامین و بسته شدن مراکز فروش مواد غذایی با مازاد مواد غذایی مواجه شدند و بسیاری از مواد غذایی تازه در سراسر جهان به ضایعات تبدیل شدند.