۸ کتاب و هشت روایت از تولد تا ربوده شدن «حاج احمد متوسلیان»
- روزنامه جوان نوشت: با اینکه ۳۹ سال از ربوده شدن حاج احمد متوسلیان و سه همراهش در لبنان می‌گذرد، اما همچنان سرنوشت وی و همراهانش یکی از موضوعات معماگونه محسوب می‌شود. همه خاطرات، ناگفته‌ها، پرونده اسارت و آنچه تاکنون در مورد شهید متوسلیان از دوران زندگی، مسئولیت‌ها و مسئله ربوده شدن وی از زبان افراد مختلف نقل شده در قالب هشت کتاب به چاپ رسیده است. به مناسبت سالروز ربوده شدن این فرمانده شهید مروری کوتاه بر این هشت کتاب داریم که روایتی از تولد وی در تهران تا ربایش و شهادتش در لبنان است.
«مرد»
«مرد» داستان شرح زندگی سردار جاویدالاثر سپاه اسلام، حاج احمد متوسلیان است. حاج احمد متوسلیان از ابتدای پیروزی انقلاب و تشکیل سپاه پاسداران به آن پیوست و وارد درگیریهای شدید در ترکمن‌صحرا شد، سپس به کردستان رفت و همراه با نیرو‌های ارتش و شهید چمران به پاکسازی و آزادسازی شهر‌های کردستان پرداخت. آنگاه به جنوب رفت و در چند عملیات بزرگ، فرماندهی را به عهده گرفت. همزمان با حمله اسرائیل به لبنان، به آنجا رفت و سرانجام در یک مأموریت مهم همراه با سه دیپلمات ایرانی دیگر به اسارت نیرو‌های اسرائیلی درآمد و به شهادت رسیدند.
«احمد متوسلیان هستم»
«احمد متوسلیان هستم» شامل مصاحبه‌ها و سخنرانیهای حاج احمد متوسلیان فرمانده تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) است که در قالب یک کتاب جمع‌آوری شده است. این کتاب با دفاعیات وی در دادگاه سال ۱۳۵۷ پس از دستگیری در لرستان آغاز می‌شود و با سخنرانی سال ۱۳۵۹ مسجد جامع شهر پاوه که بخشی از آن در فیلم «ایستاده در غبار» مورد استفاده قرار گرفته بود، ادامه پیدا می‌کند. در بخش انتهایی هم شامل چند مصاحبه حاج احمد با دفتر سیاسی سپاه پس از عملیات‌های فتح‌المبین و بیت‌المقدس و مصاحبه‌ای در کردستان است. کتاب «احمد متوسلیان هستم» به کوشش محمدجواد شادانلو از سوی انتشارات نارگل به چاپ رسیده است.
«فرمانده جدید»
«فرمانده جدید» نهمین کتاب از مجموعه «قصه فرماندهان» است که حسین نیری بر اساس زندگی احمد متوسلیان به نگارش درآورده و سوره مهر آن را منتشر کرده است. این کتاب، کودکی، نوجوانی و دوره دانش‌آموزی حاج احمد متوسلیان را در همان فصل نخست که آمیزه‌ای از قصه و زندگینامه است، آورده و بلافاصله سروقت فرماندهی او رفته است. نویسنده تأکید دارد که حاج احمد متوسلیان، ذاتاً یک محور و رهبر برای جامعه پیرامون خودش است. برای همین است که از ۱۳ فصل داستانی کتاب، عناوین چهار فصل از آن با عنوان «فرمانده» شروع می‌شود؛ «فرمانده بسیجی‌ها»، «فرمانده جدید»، «فرمانده من حاج احمد است» و «فرمانده درمانده». داستان‌ها سراسر از فروتنی، بزرگواری و تیزچنگی حاج احمد می‌گویند. حضور او در جبهه‌های نبرد آنقدر قصه دارد که این کتاب دیگر ظرفیت پرداختن به ماجرای لبنان و گروگانگیری او توسط رژیم اشغالگر قدس را ندارد، هر چند در نخستین فصل کتاب به این موضوع اشاره شده است.
«در هاله‌ای از غبار»
«در هاله‌ای از غبار» به قلم گلعلی بابایی برای اولین‌بار در سال ۹۱ به مناسبت سی‌اُمین سالگرد مفقود شدن احمد متوسلیان توسط نشر صاعقه، وابسته به سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه منتشر شد. این کتاب از نظر ساختار، زندگی احمد متوسلیان را از ابتدا تا زمان اسارت و مفقود شدنش با گزارش ژورنالیستی و مستندوار روایت می‌کند. در نگارش این اثر تلاش شده است با راویانی صحبت شود که تا آن زمان کمتر از حاج احمد متوسلیان سخن گفته‌اند، مانند منصور کوچک‌محسنی، سیف‌الله منتظری و محسن رفیق‌دوست و برخی از اعضای خانواده وی که خاطرات جدیدی را بیان کردند. برای جذابیت بخشیدن به اثر ۴۷ صفحه مصور گنجانده شده که شامل ۸۰ عکس با شرح تصاویر است. مخاطب با دیدن تصاویر و خواندن این شرح به ماجرا‌های کتاب پی خواهد برد.
«می‌خواهم با تو باشم»
کتاب «می‌خواهم با تو باشم» اثر علی اکبری‌مزدآبادی در واقع سرگذشتنامه‌ای از زندگی حاج‌احمد متوسلیان است که در ۱۱۹ صفحه از سوی انتشارات یازهرا (س) منتشر شده است. در فهرست کتاب، سالشمار زندگی حاج‌احمد متوسلیان را می‌بینیم که از سال ۱۳۳۲، تولد در تهران تا سال ۱۳۶۱ و ربوده شدن توسط عوامل رژیم صهیونیستی در راه عزیمت به بیروت در تیرماه را دسته‌بندی کرده است. در بخشی از کتاب بیانات مقام معظم رهبری درباره این فرمانده برجسته آورده شده است. در ادامه، خاطرات ده‌ها تن از همرزمان وی آورده شده است که خواندن هر کدام، یکی از زوایای اخلاقی برجسته وی را نشان می‌دهد.
«همپای صاعقه»
کتاب «همپای صاعقه» کارنامه‌ای تاریخی و مستند از شکل‌گیری لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) از سوی انتشارات سوره مهر در ۹۰۹ صفحه منتشر شده است؛ روایتی از یک مقطع زمانی شش‌ماهه از جنگ تحمیلی؛ از ابتدای دی ماه ۱۳۶۰ تا اواخر تیر ماه گرم سال ۱۳۶۱. موضوع اصلی اثر، شرح مستند مراحل آغازین تأسیس تیپ نظامی محمد رسول الله (ص) است و نقش این تیپ را در دو عملیات بزرگ فتح‌المبین، بیت‌المقدس و لبنان بیان می‌کند. حسین بهزاد و گلعلی بابایی در یک تلاش مشترک چهار ساله نخستین کتاب از مجموعه پژوهشی- تاریخی خود، با عنوان اصلی «حماسه ۲۷» را به بازشناسی دوران فرماندهی زنده‌یاد حاج احمد متوسلیان اختصاص داده‌اند. فارغ از وجود مصاحبه و ثبت خاطرات کمتر شنیده شده رزمندگان، مکالمات رودرروی فرماندهان و متن مکالمه شهید همت با حاج احمد متوسلیان، متن مذاکرات و تماس‌های مخابراتی و بی‌سیمی، کتاب را جذاب و خواندنی کرده است.
شیوه روایی و داستانی کتاب و قرار گرفتن اسناد در دل حوادث، مخاطب را مشتاقانه به صفحات بعد راهنمایی می‌کند. «همپای صاعقه» در ۱۴ فصل تدوین شده و علاوه بر این، عکس‌هایی دیدنی از عملیات‌های مختلف در انتهای کتاب منتشر شده است.
«سی و هفت سال»
کتاب «سی و هفت سال» با زیرعنوان «نگاهی واقع‌بینانه به طولانی‌ترین گروگانگیری قرن اخیر»، اثر حمید داودآبادی در ۱۰۴ صفحه از سوی انتشارات شهید کاظمی منتشر شده است. نویسنده در ابتدای کتاب به ضدونقیض بودن اخبار و اطلاعاتی که تا امروز درباره چهار دیپلمات ربوده‌شده ایرانی در لبنان منتشر شده است، اشاره کرده و گفته در کتابش تلاش کرده با نگاه به ادعاها، نقبی به حقیقت بزند. کتاب «سی و هفت سال» محصول گردآوری و تألیف است، به این معنا که داودآبادی مطالب گذشته خود را گردآوری کرده و مطالب جدیدی را هم به آن‌ها افزوده است.
«راز احمد»
کتاب «راز احمد» با زیر عنوان «سفر بی‌بازگشت احمد متوسلیان»، دیگر اثر حمید داودآبادی درباره این فرمانده دفاع مقدس است که از سوی نشر یازهرا (س) در ۴۵۷ صفحه منتشر شده است. «راز احمد» یکی از آخرین و تازه‌ترین آثاری است که درباره حاج احمد متوسلیان منتشر شده است. یکی از نکات برجسته این کتاب روایتی جذاب از گفته‌های شهید سپهبد قاسم سلیمانی در مورد احمد متوسلیان و سرنوشت او و همراهانش پس از ربوده شدن در لبنان است که در آن به تحویل گرفتن پیکر این شهدا از نیرو‌های موسوم به فالانژیست‌ها در جریان یک تبادل اشاره می‌کند. روز گذشته حمید داودآبادی، پژوهشگر تاریخ دفاع مقدس در صفحه اینستاگرام خود بخش‌های سانسور شده کتاب «راز احمد» مربوط به دیدارش با سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در ۲۴ اسفند ۹۷ را که روز ۱۵تیر سال گذشته نیز در برنامه زنده «یه روز تازه» شبکه۵ سیما آن‌ها را بازگو کرده بود، منتشر کرد.