شهید «عباس دوران»؛ خلبانی که از دیوار آهنین بغداد عبور کرد/ شهید افسانه‌ای ایران؛ داغ بر دل نشسته صدام

این فداکاری شهید دوران در تاریخ ایران ماندگار شد که در سال ۱۳۶۱و در بحبوحه جنگ، صدام حسین درصدد میزبانی از اجلاس سران عدم تعهد در بغداد بود و در پی اعلام رسمی مواضع ایران در مورد ناامنی بغداد برای برگزاری این اجلاس، با تبلیغات گسترده‌ای که از سوی اغلب رسانه‌های خبری جهان نیز انعکاس داده می‎شد، بر امنیت شهر بغداد تأکید می‌کرد و از سوی دیگر به‌طور مداوم عنوان می‌کرد که هیچ خلبان ایرانی جرئت نزدیک شدن به آسمان بغداد را برای برهم زدن اجلاس ندارد.

در چنین شرایط خطیری که تلاش‌های دیپلماتیک ایران برای تغییر محل اجلاس عدم تعهد به نتیجه مطلوب نرسیده بود برای غلبه بر تبلیغات رژیم صدام، تصمیم به استفاده از نیروی هوایی گرفته شد.

اجرای این عملیات مهم بر عهده شش تن از برجسته‌ترین و زبده‌ترین خلبانان نیروی هوایی گذاشته شد و فرمانده دسته پروازی این عملیات، خلبان عباس دوران بود.

در این عملیات، تعداد سه فروند هواپیمای (اف-۴) برای اجرای مأموریت در نظر گرفته شده بود که دو فروند آن نقش اصلی را بر عهده داشتند و هواپیمای سوم به‌عنوان رزرو بود.

صبح روز ۳۰ تیرماه ۱۳۶۱ خلبانان شجاع کشورمان، توانستند به شبکه دفاعی امنیتی کاملاً امن مورد ادعای صدام نفوذ کنند.

بنا به اعلام شورای عالی انقلاب فرهنگی، این خلبانان ورزیده کشورمان پس از نمایش قدرت و مانور بر فراز شهر بغداد و عبور از دیوار‌های آتش دشمن، به پالایشگاه الدوره حمله و آنجا را بمباران کردند و در حین بازگشت هواپیمای فرمانده دسته پرواز، سرهنگ خلبان عباس دوران مورد اصابت موشک قرار گرفت، اما بازهم وی تصمیم به ادامه عملیات می‌گیرند.

در همین زمان هواپیمای محمود اسکندری که به‌شدت آسیب‌دیده با مهارت بالای خلبان، از پدافند قوی دشمن گریخته و به پایگاه هوایی نوژه برمی‌گردد؛ پس از اینکه هواپیما شهید دوران مورد اصابت چند گلوله ضد هوایی قرار گرفت، از دم هواپیما تا محل قرار گرفتن اتاقک خلبان آتش می‌گیرد در این هنگام شهید دوران به کمک‌خلبان هم‌رزمش منصور کاظمیان، دستور می‌دهد تا هواپیما را ترک کند، اما خودش علیرغم اینکه می‌توانست با استفاده از چتر نجات سالم فرود آید، با صرف‌نظر کردن از خروج اضطراری، هواپیمای (اف ۴) سانحه دیده‌اش را که در آتش می‌سوخت، به‌سوی یکی از تأسیسات مهم عراق که در نزدیکی محل برگزاری اجلاس سران غیرمتعهد‌ها بود، کوبید و خود نیز طعم شیرین شهادت چشید.

شهید عباس دوران که صدام برای سرش جایزه تعیین کرده بود، پس از بمباران پالایشگاه بغداد هواپیمای نیمه‌سوخته خود را به هتل محل برگزاری اجلاس سران غیرمتعهد‌ها کوبید و با شهادت خود، مانع از برگزاری این اجلاس در عراق شد این عملیات تحت عنوان عملیات بغداد نام گرفت.

پس از سال‌ها انتظار در تیرماه سال ۱۳۸۱ پیکر پاک شهید عباس دوران به همراه ۵۷۰ شهید دیگر، به میهن بازگشت و در پنجم مرداد همان سال در جریان مراسمی رسمی با حضور مسئولان کشوری و لشکری، تشییع و در زادگاهش شیراز به خاک سپرده شد.

 امیر سرتیپ دوم «رضا رمضانی» یکی از هم‌دوره‌های شهید دوران «قهرمان حمله ۳۰ تیر به پالایشگاه الدوره بغداد» در گفت‌وگو با میزان بیان کرد: «شهید دوران» داوطلب انجام هر نوع ماموریتی بود. گاهی پیش می‌آمد که او را برای استراحت به یک پایگاه هوایی دیگر منتقل می‌کردند، اما خودش شرایط را به نحوی مهیا می‌کرد که باز هم در پایگاه جدید، بیشترین فعالیت‌های عملیاتی و ماموریتی را داشته باشد.

وی گفت: مردانگی و جذبه زیاد، ویژگی بارز دیگر شهید دوران بود. دوستان و نزدیکانش بذله‌گویی چندانی از او ندیده بودند. شجاعت، وطن‌دوستی و مردم‌شناسی شهید دوران در مرتبه بسیار بالایی قرار داشت. او نسبت به دین و مردم خود اشراف کامل پیدا کرده بود و برای همین حاضر بود که جان خود را برای آن‌ها تقدیم کند. دوستانی که با شهید دوران پرواز مشترک داشته‌اند تعریف می‌کنند که او اگر آخرین تیر و فشنگ خود را در آن طرف خاک خالی نمی‌کرد امکان نداشت وارد مرز خودمان شود.