درس‌های قابل تامل جهانی برای مهار کرونا
- روزنامه خراسان نوشت: این که کجای مدیریت کرونا ایستاده‌ایم را می‌دانیم و کافی است در حد مقایسه با سایر کشور‌ها هم که شده دست به جست‌وجو بزنیم و به آمار‌های موجود رجوع کنیم. همین دوهفته پیش بود که وضعیت سیستان‌وبلوچستان قرمز شد و تخت خالی نبود، از اول هفته هم در مشهد آمار کرونایی‌ها وحشتناک شد و در این روز‌ها دیگر تقریبا همه شهر‌های کشور وضعیت خوبی ندارند و اخبار خوبی از آمار مبتلایان مخابره نمی‌شود.
با این حال هرچند نمی‌دانم رسانه‌های دیگر کشور‌ها مثل چین، کره جنوبی، سنگاپور، ژاپن و ... این روز‌ها و در مواجهه با اخبار کرونا چه می‌نویسند، اما به نظر می‌رسد از تعداد زیاد واکسیناسیون انجام‌شده در کشورشان خبر می‌دهند یا مهار همه‌گیری و تحت‌کنترل درآوردن آن. در این میان کمتر کشوری در دنیا شبیه ما، بعد از این همه اشتباه در پنج پیک بازهم اشتباهات گذشته را تکرار می‌کند و از سوراخی که چهاربار گزیده شده، بازهم گزیده می‌شود. با این حال از آن جا که مسئله و نگرانی اصلی ما در برهه کنونی جان عزیزانی است که این ویروس می‌گیرد، به سراغ بازخوانی تجربه دیگر کشور‌ها در مهار کرونا رفتیم.
واکنش زود هنگام
تجربه کشور‌های موفق در مهار کرونا نشان می‌دهد واکنش زودهنگام دولت‌ها در برابر پاندمی تاثیر بسزایی در مهار اولیه همه‌گیری دارد. در این شرایط، دو روش برای مهار اولیه پاندمی کرونا وجود دارد. اولین روش سیاست منع آمدوشد است که تقریبا در تمام کشور‌ها به درجات مختلف انجام شد.
دومین روش موثر نیز سیاست تست، رهگیری و قرنطینه است. علاوه‌بر این‌ها در کشور‌های ویتنام و چین سازمان‌های مردم‌نهادی مانند کمیته‌های محلی تاثیر بسزایی در مهار کرونا داشته‌اند. ساختار صحیح این کمیته‌ها باعث شده بود به‌صورت یکپارچه و مانند گلبول‌های سفید در بدن به سرعت با عفونت مبارزه کنند. اگر واکسن نتواند با توجه به جهش‌های زیادی که دارد یا به هر دلیل دیگر با ویروس کرونا مقابله کند، شاید نیاز باشد که همه کشور‌ها این فن شرقی را آموزش ببینند.
قرنطینه‌های سفت و سخت
در بسیاری از کشور‌ها از جمله آلمان، چین، ایتالیا و ... برای مهار موقت کرونا سعی در قرنطینه و منع رفت و آمد در شهر‌های درگیر با کرونا کردند. در برخی از این کشور‌ها مانند چین سطح قرنطینه به حدی بود که افراد حتی از خانه‌های شان هم نمی‌توانستند خارج شوند. در این زمینه، دولت چین از ۲۳ ژانویه در استان هوبی و شهر ووهان منع آمدوشد اعلام کرد که به موجب این قانون حدود ۵۵ میلیون نفر باید در خانه هایشان می‌ماندند.
در این میان در تمام استان هوبی تردد داخل شهر‌ها و بین شهر‌ها ممنوع اعلام شد. نکته جالب این که شریان ارتباطی استان هوبی و به ویژه شهر ووهان با سایر استان‌های این کشور قطع و شهر ووهان به‌صورت کامل قرنطینه شد. همچنین تعطیلی‌های جزئی در بقیه استان‌ها به تدریج اعمال شد. در این باره نهاد‌های حکمرانی چین و به‌طور کلی نظام حکمرانی تاثیر بسزایی در موفقیت این کشور در برابر پاندمی داشت.
مردم این شهر‌ها برای تهیه مایحتاج زندگی هم باید از شورای محله برگه تردد می‌گرفتند. در آلمان و ایتالیا هم منع تردد بین شهری برقرار بود و با کمک نیرو‌های پلیس از آمد و شد جلوگیری می‌کردند. نکته مهم این که بر خلاف قرنطینه در کشور ما که مردم با پرداخت جریمه، قرنطینه را رعایت نمی‌کنند یا با وسایل حمل و نقل عمومی به سفر می‌روند، در این کشور‌ها تمام رفت و آمد‌ها لغو می‌شد و رفت و آمد به شهر‌هایی با وضعیت قرمز کرونایی ممنوع بود. این در حالی است که در این روز‌های سیاه کرونایی شاهد تجمعات گسترده بدون رعایت پروتکل‌ها در تشییع جنازه ها، برخی هیئت ها، افتتاح‌ها و ... هستیم.
ردیابی دیجیتالی بیماران
در این روز‌ها که پیک پنجم کرونا در کشورمان غوغا می‌کند، در اطراف همه ما از فامیل گرفته تا دوست و آشنا افرادی هستند که به این ویروس مبتلا شده اند، اما بازهم در کوچه و خیابان تردد دارند، خرید می‌کنند و حتی از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند. این در حالی است که در کشور‌هایی که توانسته اند در کنترل کرونا موفق باشند، بعد از مثبت اعلام شدن تست کرونای افراد، آن‌ها را رهگیری و قرنطینه می‌کردند و همچنین نظارت شدید بر رفتارشان داشتند. یکی از این کشور‌ها کره‌جنوبی است.
دولت کره‌جنوبی از روش‌های گوناگون دیجیتالی برای رهگیری افراد بیمار استفاده می‌کرد. نکته جالب این که افرادی که آلوده شدن‌شان محرز شده بود، دولت عبور و مرور آن‌ها را تحت‌نظر داشت و اطلاعات آن افراد را در اختیار عموم قرار می‌داد. علاوه بر سیاست تست، رهگیری و قرنطینه، دولت سیاست منع آمد و شد را به‌صورت جزئی اعمال کرد. اگر چه تعطیلی‌های گسترده در این کشور اعمال نشد، اما دولت از راهکار‌های متفاوتی برای دور نگه داشتن افراد از محیط‌های اجتماعی استفاده می‌کرد، به‌عنوان نمونه دولت به کارفرمایانی که قصد تهیه پلتفرم لازم را برای دورکاری داشتند، وام می‌داد. ویتنام هم با کمک نهاد‌های مردمی توانست خیلی خوب کرونا را کنترل کند.
واکسیناسیون گسترده
در کنار روش‌هایی که گفتیم، برخی کشور‌ها با تزریق گسترده واکسن به شهروندان شان توانستند جلوی مرگ و میر بالای کرونا در سویه‌های جدید را بگیرند، اما در کشور ما این روند تا همین چند وقت پیش آن چنان کند بود که تعداد روزانه واکسن به چند ده هزار نفر می‌رسید و امیدواریم روند سریع تری به خود بگیرد و از حدود تزریق ۵۰۰ هزار واکسن در روز که این روز‌ها در حال رخ دادن است، فراتر رود و خیلی زود کشور را واکسینه و غفلت گذشته را جبران کنیم.
درس‌های آموخته شده از پاندمی
نگاهی به تجربه کشور‌های موفق در مهار کرونا تا کنون می‌توانست نقشه راهی باشد برای مسئولان تا سیاست‌ها و برنامه ریزی‌های لازم را انجام دهند، اما اجرای ناقص این تجربه‌ها نتیجه اش فوت روزانه نزدیک به ۵۰۰ نفر در کشور شده است.
هرچند که باید خیلی زود اشتباهات گذشته را جبران کرد و امیدواریم در تعطیلات پیش رو با جدیت بیشتری قرنطینه انجام شود والا تعطیلات عید نوروز و سفر‌های آن دلیل شیوع پیک چهارم بود و تعطیلی شش روزه اخیر در استان‌های تهران و البرز موجب به اوج رسیدن پیک پنجم در استان‌های شمالی شد. همچنین رهگیری و کنترل بیماران کرونایی برای قرنطینه در خانه یا مکان‌های مشخص با جدیت بیشتری پیگیری و از هرگونه تجمعی که باعث شیوع کرونا و انتقال ویروس می‌شود با جدیت جلوگیری شود.