سوله‌های مدیریت بحران برای شرایط بحرانی آمادگی دارند؟
_ روزنامه ایران نوشت: وقوع سوانح و حوادث بویژه حوادث طبیعی در هر نقطه‌ای از دنیا امری اجتناب‌ناپذیر است، اما کشور ما از جمله مناطقی است که بیشترین حوادث طبیعی را تجربه می‌کند. زمین‌لرزه رودبار در سال ۱۳۶۹، زلزله بم در سال ۱۳۸۲، زلزله کرمانشاه در سال ۱۳۹۷، وقوع سیل در سال ۱۳۹۶ در آذربایجان شرقی و غربی، وقوع سیل در سال ۱۳۹۸ در استان گلستان و چندین استان دیگر از جمله حوادث مرگبار و ویرانگری بود که در سال‌های گذشته در کشور رخ داد، حالا هم که چند روزی است، وقوع سیل، بسیاری از هموطنانمان را در شهر‌های جنوبی کشور درگیر کرده و سازمان‌های امدادی با تمام قوا از همان روز‌های آغازین در حال امدادرسانی به گرفتارشدگان حادثه سیل در استان‌های سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان و همچنین هرمزگان هستند.
علاوه بر سیل، تجربه زلزله‌های ویرانگر نیز هر از چند سالی شمار زیادی از مردم کشورمان را عزادار از دست دادن عزیزان کرده، تعداد زیادی را بی خانمان نموده و آسیب‌های زیادی به بخش‌های زیرساختی شهر‌ها و روستا‌های اقصی نقاط کشور وارد می‌کند. یکی از اصلی‌ترین ذخایر گرانبها در هر منطقه و هر استانی که از ساعات اولیه وقوع حادثه تا پایان بحران می‌تواند در کاهش آسیب‌های وارده تا اندازه قابل توجهی مؤثر و کارآمد باشد، سوله‌های امداد و نجات هستند، این سوله‌ها که شامل تجهیزات امدادی و اقلام غذایی و بهداشتی هستند، براساس نیاز هر منطقه در سراسر کشور باید وجود داشته باشند، وجود سرپناه امن و برخورداری از خدمات بهداشتی و تغذیه‌ای از جمله نیاز‌های اولیه افراد پس از هر بحرانی است، از سوی دیگر تنها ایجاد و ساخت متعدد سوله‌ها کمک به حل بحران‌ها نمی‌کند، بلکه شارژ سوله‌ها در بازه‌های زمانی مشخص به مراتب مهم‌تر از ایجاد یک فضای خالی و بی‌مصرف است. هم اکنون تعداد سوله‌های انبار در کل کشور ۵۷۰ واحد است که از این تعداد ۴ پایگاه اقماری که هر یک شامل ۱۰ سوله است، در اطراف تهران ایجاد شده. اما سؤال مهمی که به ذهن می‌رسد، این است که آیا این تعداد سوله که برای امدادرسانی و نجات جان مردم کشور ساخته شده، تا اندازه‌ای اقلام و امکانات دارد که در مواقع وقوع بحران بتواند کمک حال افراد باشد یا خیر.
مهدی، ولی پور، رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر با اشاره به اینکه کلیت تجهیز سوله‌های امدادی هلال‌احمر بر اساس حادثه‌خیزی هر کشور است، می‌گوید: سوله‌های امدادی از دو بخش اقلام زیستی و اقلام غذایی - بهداشتی تشکیل می‌شوند. اقلام زیستی شامل چادر، پتو، زیرانداز، موکت، لوازم گرمایشی و ست ظروف و اقلام غذایی و بهداشتی شامل بسته‌های ۷۲ ساعته و بسته‌های یک ماهه است. میزان اقلامی که توزیع می‌شود، نیز بر اساس حجم حوادث و سوانحی است که در طول سال برای هر منطقه پیش‌بینی می‌شود.
به گفته او، پس از زلزله کرمانشاه در سال ۱۳۹۶ و دو سال بعد از آن سیلی که ۲۵ استان کشور را درگیر کرد، سال گذشته و امسال باز هم سیل را تجربه کردیم، با توجه به سرعت حوادثی که کشور با آن‌ها درگیر بود متأسفانه نتوانستیم سوله‌های امدادی را مجدد شارژ کنیم، البته با توجه به شدت حجم حوادثی که به وقوع پیوسته، کمک‌های دولتی هم اختصاص پیدا کرده، اما بر اساس شاخص‌های مورد نظر، هنوز تا حد مطلوب فاصله زیادی داریم.
ولی پور، در ادامه به سیل اخیری که استان‌های جنوبی کشور را بشدت درگیر کرد، اشاره کرد و افزود: در فاصله هفته گذشته تا الان استان‌های فارس، کرمان و هرمزگان، متأثر از حادثه سیل شدند، خوشبختانه با توجه به موجودی سوله‌های هر استان همچنین امدادرسانی از مناطق معین تاکنون اقلام مورد نیاز مردم توزیع شده، این در حالی است که در استان سیستان و بلوچستان همچنان امدادرسانی‌ها ادامه دارد، کما اینکه مشکلات در کنارک و روستا‌های اطراف این منطقه بیش از سایرین بوده، اما عمده امدادرسانی‌ها انجام شده است و وارد فاز دوم امدادرسانی شده‌ایم.
به اعتقاد رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر، با توجه به تغییرات آب و هوایی در سطح دنیا و از آنجایی که کشور ما کشوری حادثه‌خیز است، پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آینده هم حوادث طبیعی در نقاط مختلف کشور، بیش از پیش وجود داشته باشد، پس افزایش سطح آمادگی‌ها، برای پیشگیری از خسارت‌های ناشی از حوادث طبیعی، امری اجتناب‌ناپذیر است. علاوه بر اقلام زیستی و غذایی، تجهیزات تخصصی و لجستیک و امداد هوایی هم باید مورد توجه قرار بگیرند و اعتبارات بیشتری به این حوزه اختصاص داده شود.
برای رفع نیاز‌های فوری ۱۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.
ولی پور در پاسخ به این سؤال که در صورت تامین بودجه مورد نیاز، چه مقدار زمان لازم است که سوله‌های کل کشور تا حد قابل قبولی تجهیز شوند، توضیح می‌دهد: هر زمان که اعتبار مورد نیاز فراهم شود، ظرف یک سال، کلیه سوله‌های سراسر کشور تجهیز خواهند شد، اما با توجه به مشکلات اقتصادی کشور، به احتمال زیاد، این مقوله زمانبر خواهد بود. برای رفع نیاز‌های فوری و تکمیل بخشی از ذخایر امدادی، رقمی معادل ۱۸۰۰ میلیارد تومان مورد نیاز است، در حال حاضر در حد نسبی آمادگی وجود دارد، اما نه در پایتخت و نه در کل کشور شرایط مطلوب نیست، پایتخت با توجه به گستردگی و تراکم جمعیتی، هم در بحث ذخایر امدادی و هم پایگاه‌ها و بحث لجستیک با کل کشور برابری می‌کند و باید بیش از استان‌های دیگر مورد توجه قرار گیرد.
به گفته رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر، در شهر تهران با وجود ۲۲ منطقه باید جای ثابتی به عنوان شعبه جمعیت هلال احمر داشته باشیم تا بحث اعتبار‌ها و لجستیک به صورت بلقوه و متمرکز تقویت شود، این در حالی است که در بعضی از مناطق شعبه هلال احمر وجود ندارد، در حال حاضر در اطراف تهران ۴ سوله انبار امدادی و نشست و برخاست بالگرد پیش‌بینی شده، اقلامی هم دپو داریم، ولی نیاز است که همه این موارد تقویت شوند، در صورت وقوع حادثه در شهری بزرگ مانند تهران، باید بیش از این‌ها به فکر تجهیز و تقویت سوله‌های امداد و نجات بود.
ولی پور در زمینه اقلامی که دپو می‌شوند و ممکن است تاریخ مصرفشان بگذرد، توضیح می‌دهد: طبق سیستم موجود و بر اساس تجارب کسب شده از سال‌های گذشته، میزان اقلامی که دپو می‌شوند، تقریباً همان اندازه‌ای هستند که مصرف می‌شوند، اما مازاد اقلامی که باقی می‌مانند، هنگامی که ۶ ماه به پایان تاریخ مصرف آن‌ها مانده باشد، در برنامه‌های حمایتی جمعیت در قالب کمک‌های معیشتی به آسیب‌دیدگان و قشر‌های ضعیف جامعه، مصرف می‌شود.
او در زمینه همکاری‌های جمعیت هلال احمر درخصوص ذخایر سوله‌های امدادی با سایر نهاد‌ها بیان می‌دارد: سازمان مدیریت بحران، مسئولیت هماهنگی دستگاه‌های اجرایی را برعهده دارد، بخشی از سوله‌ها و تجهیزات هم در اختیار جمعیت هلال احمر در سراسر کشور و در تهران هم مراکز پشتیبانی زیر نظر شهرداری تهران است، از سویی شهرداری تهران، جانشین رئیس ستاد بحران کشور بوده و انبار‌ها زیر نظر شهرداری تهران اداره می‌شود. اوایل امسال هم ضمن توافقی که صورت گرفت، برخی از سوله‌ها برای تجهیز شدن در اختیار ما قرار گرفته است تا درخصوص سوله‌های امداد و نجات در صورت وقوع بحران، مشکلات و کاستی‌ها به حداقل ممکن برسند.