«گیسک»بزرگترین روستای خالی ازسکنه کرمان/اسرار تالارهای زیرزمینی
پس از زمین‌لرزه مردم روستا را ترک کردند و در یک کیلومتری روستای کنونی، گیسک جدید برای خود ساختند اما هیچ‌گاه به ترکیب و ساختمان‌های روستای قدیمی دست نزدند.
تصمیم مردم روستا برای دست نزدن به روستای قدیمی باعث شد هم‌اکنون پس از گذشت سال‌ها روستای گیسک به یکی از روستاهای هدف گردشگری در کشور تبدیل شود و سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب کند.
تصمیم مردم روستا برای دست نزدن به روستای قدیمی باعث شد هم‌اکنون پس از گذشت سال‌ها روستای گیسک به یکی از روستاهای هدف گردشگری در کشور تبدیل شود و سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب کند
رنگ‌بندی خاص روستا که ناشی از مصالح بومی به‌کاررفته در گیسک است موجب شده این روستا به رنگ‌های زیبایی درآید، که رنگ غالب در روستا قرمز است به‌طوری‌که اگر از دور به این منطقه نگاه کنید مجموعه از خانه‌های قدیمی دست‌نخورده، سرخ‌رنگ را مشاهده می‌کنید و همین امر نیز سبب شده لقب روستای سرخ به این منطقه داده و در لیست آثار ملی نیز ثبت شود.
عدم آواربرداری از روستا، وجود تالارها و بازارچه‌های زیرزمینی، خانه‌های طبقاتی، وسعت روستا و مناظر دیدنی و قناتی پر آب که از میانه گیسک می‌گذرد و معماری بی‌نظیر و زیبای گیسک، منظره‌ای چشم‌نواز مقابل دیدگان هر بیننده می‌گذارد که در برخی از صحنه‌ها بیشتر شبیه سکانس‌های فیلم‌های قدیمی است.
تمام این زیبایی‌ها و فاصله چهار کیلومتری روستا تا جاده کرمان – مشهد زمینه را برای تبدیل‌شدن روستا به بزرگترین اکو موزه روستایی کشور فراهم کرده است که می‌تواند مدت‌ها هر بیننده را به خود مشغول کند.
آوارهای زمین‌لرزه چنان دست‌نخورده باقی‌مانده‌اند که گویی چند لحظه قبل زمین‌لرزه روستا را تخریب کرده و در طول زمان نیز روستاییان سعی کرده‌اند هر یک به فراخور حال اقتصادی خود خانه قدیمی‌شان را در گیسک نگهداری کنند و نتیجه تمام تلاش روستاییان و قهر طبیعت و زیبای مناظر اطراف تبدیل به یکی از زیباترین مناظر استان کرمان شده است.
روستای خالی از سکنه گردشگران به خود می خواند
نماینده میراث فرهنگی در شهرستان زرند در گفتگو با مهر گیسک را یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری استان کرمان عنوان می‌کند و اعتقاد دارد که زمین‌لرزه در کنار تمام خشونتی که در این منطقه ایجاد کرده، آن را به مکانی مناسب برای گردشگران نیز تبدیل کرده است.
محمد اسلامی می‌گوید: در طول سال فیلمبردارن حرفه‌ای و عکاسان زیادی برای ثبت تصاویر بی‌نظیر روستا به این منطقه سفر می‌کنند و ساعت‌ها زمان خود را در روستا پیاده‌روی می‌کنند.
وی تصریح کرد: قرار گرفتن روستا در دامنه کوه، طبقاتی بودن روستا و تالارهای و بازارچه‌های زیرزمینی بسیار زیبا در دل زمین و اعماق صخره‌ها زیبایی خاصی به منطقه داده است.
وی افزود: خالی بودن روستا از سکنه سکوتی خاص به آن داده است، اما زیبایی‌های روستا به‌خصوص رنگ‌های متضاد و زیبایی که در بدنه ساختمان‌های روستا وجود دارد هر بیننده را به خود جذب می‌کند.
وی در خصوص قدمت روستا اظهار داشت: هنوز مطالعات باستان‌شناسی در این روستا صورت نگرفته است اما کشف قرآنی خطی که ۵۰۰ سال قدمت دارد و از دست‌نوشته‌های مردم روستا نیز محسوب می‌شود نشان از قدمت بالای روستا دارد.
اسلامی عنوان کرد: سالانه تورهای گردشگری متعددی برای بازدید از روستا مراجعه می‌کنند و چندین برنامه فرهنگی و گردشگری نیز در این مکان برگزارشده است و باید در آینده نیز در برنامه‌ریزی‌های مسئولان نقش پررنگ‌تری داشته باشد.
بوم گردی در یکی از زیباترین روستاهای شمال کرمان
وی سیستم آب‌رسانی این روستا که بر پایه وجود قنات‌ها و استفاده از شیب کوهستان بوده را نیز بسیار زیبا عنوان کرد که همین سیستم هنوز نیز درزمینهٔ کشاورزی روستای جدید گیسک که در مجاورت روستای قدیمی قرارگرفته هنوز هم پابرجاست.
اسلامی، روستای جدید را نیز از زیباترین روستاهای شمال استان کرمان دانست و افزود: مردم میهمان‌نواز گیسک آماده حضور گردشگران در این روستای بی‌نظیر هستند.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهار داشت: از سال ۸۶ این روستا موردتوجه فعالان بخش گردشگری قرار گرفت و به‌عنوان یکی از مقصدهای گردشگری در استان تعریف شد و درنهایت ثبت ملی روستا نیز صورت گرفت.
محمد جهانشاهی ادامه داد: ظرفیت‌های روستا با توجه به معماری، توپوگرافی و وقوع حادثه‌ای طبیعی مانند زمین‌لرزه برای گردشگری بسیار زیاد است.
روستا به صورت طبقاتی بنا شده است
وی متروکه شدن روستا را در کنار جلوه‌های زیبای بصری روستا قابل‌توجه دانست و خواستار حضور گردشگران برای سرمایه‌گذاری در این منطقه شد.
وی در خصوص دلیل ایجاد بازارچه‌های زیرزمینی در منطقه گفت: موقعیت جغرافیایی و محدود بودن فضا در روستا سبب شده است ساختارهای طبقانی با استفاده از صخره‌ای بودن منطقه انجام شود.
جهانشاهی افزود: مردم بازارچه‌ها را در عمیق‌ترین منطقه روستا ایجاد می‌کردند که هنوز هم پابرجاست از امنیت بیشتری نیز برخوردار بوده است.
معاون میراث فرهنگی کرمان ادامه داد: یک ایجاز خاص در این روستا وجود دارد و مناظری را که می‌توان در منطقه دید به جرات می‌توان گفت در هیچ جای دیگر ایران وجود ندارد.
وی در خصوص امکانات گردشگری روستا گفت: طرح‌های متعددی برای رونق گردشگری در نظر گرفته‌شده است این منطقه درواقع یک اکو موزه روستایی در کشور است که دارای قابلیت‌های زیادی است اما نظر کلی در استان استفاده از قابلیت‌های محلی برای رونق گردشگری است و بومگردی در رأس این قابلیت‌ها قرار دارد بطوریکه حتی خود مردم محلی روستا این اکو موزه را مدیریت کنند و اقدام به ایجاد اقامتگاه‌های گردشگری و اقامتی در منطقه کنند.
روستای زیبای گیسک، حالا پس از سال‌ها از زمین‌لرزه در انتظار همت مردم روستای جدید است تا با افزایش اقامتگاه‌های روستایی و بومگردی موجب رونق اقتصادی برای مردم منطقه و توسعه گردشگری در روستایی شود که در سال ۵۶ به‌یک‌باره جان صدها هزار نفر را گرفت.